gatoma - na tropie zabytków: Pisary - lamus i pozostałości folwarku

wtorek, 23 stycznia 2018

Pisary - lamus i pozostałości folwarku

Pisary ( powiat krakowski, gmina Zabierzów), niewielka wieś w pobliżu Krzeszowic przez kilka wieków była własnością rodu Pisarskich. W XIX wieku właścicielami majątku stali się Potoccy z Krzeszowic. Kilka lat przed wybuchem II Wojny Światowej dobra te zakupił znany przedsiębiorca Antoni Lewalski.

Centralnym budynkiem majątku był dwór, który nie zachował się do naszych czasów. Przetrwał jedynie drewniany dwór zarządcy dóbr, wzniesiony w XIX lub początku XX wieku.

Najstarszym budynkiem folwarku jest jednak lamus dworski, przekształcony z dawnego renesansowego dworu pochodzącego z XVII wieku. Po wojnie lamus uległ znacznej dewastacji, ale został odremontowany.

Jest to budynek murowany, piętrowy, podpiwniczony, wzniesiony na planie kwadratu. Na parterze znajduje się jedno pomieszczenie nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Piętro, pierwotnie będące jedną salą, obecnie podzielono na kilka mniejszych pomieszczeń. Na piętro, wzbogacone drewnianym gankiem, prowadzą drewniane schody usytuowane na fasadzie. Lamus nakrywa dach gontowy z podcieniem, pod którym biegnie gzyms i dekoracja sgraffitowa z motywem wstęg. Od południa konstrukcja lamusa wzmocniona została dwoma przyporami. Wejście do budynku prowadzi przez masywne drzwi z prostym kamiennym portalem.

Na północ od lamusa, po drugiej stronie drogi, zachowały się dwa budynki folwarczne; murowany budynek spichlerza oraz stodoła. Pierwotnie te dwa budynki wraz z nieistniejącą już oborą tworzyły układ w kształcie podkowy. Piętrowy spichlerz, w stylu późnoklasycystycznym, posiada na środku sień przejazdową, którą zdobi kamienny portal.

Z innych zabudowań gospodarczych zachował się także jeden z budynków dawnego browaru.

Obecnie wszystkie opisane budynki nie są użytkowane.