Ulina Wielka- kościół św. Katarzyny

Zabytkowy kościół parafialny w Ulinie Wielkiej ( powiat miechowski, gmina Gołcza) jest drugą świątynią, która zaistniała w tym miejscu.

Obecna budowla pochodzi z połowy XVII wieku ( około 1655 roku) i wzniesiona została w stylu tradycyjnym, nawiązującym do gotyku. Jest to kościół orientowany, drewniany o konstrukcji zrębowej. Składa się z prostokątnie zakończonego prezbiterium, do którego przylega zakrystia oraz z szerszej nawy z kruchtami od zachodu i północy (zachodnia z 1708 roku). Świątynię nakrywają dachy z blachy a ściany są oszalowane. Do gotyckiej stylistyki nawiązuje portal północny, zamknięty łukiem w ośli grzbiet oraz okna ozdobione od wewnątrz także podobnymi łukami.

Wnętrze kościoła nakryte jest barokowym sklepieniami pozornymi ( kolebkowe i krzyżowe). Barokowa jest także sygnaturka na dachu nawy.

Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVII wieku oraz z okresu późnego baroku ( ołtarze boczne). Na uwagę zasługuje manierystyczna ambona z początku XVII wieku z późniejszym baldachimem oraz barokowa chrzcielnica z herbem fundatora, Krzysztofa Dobińskiego, ówczesnego właściciela wsi. Najstarszym zabytkiem jest jednak gotycka rzeźba tronującej Madonny z Dzieciątkiem, pochodząca z końca XIV wieku.

Ponadto ściany kościoła zdobią marmurowe epitafia  i tablica pamiątkowa z okresu przebudowy świątyni w 1708 roku.

Kościołowi towarzyszy wolnostojąca drewniana dzwonnica z przełomu XVIII i XIX wieku, nakryta daszkiem namiotowym z gontu. Przy kościele znajduje się także zachowana płyta nagrobna Kazimierza Ostaszewskiego.

widok ogólny

panorama

widok na prezbiterium

prezbiterium

widok na elewacje północną

elewacja północna

elewacja południowa

fasada

wnętrze

manierystyczna ambona

sklepienie kolebkowe prezbiterium

gotycka Madonna

łuk w ośli grzbiet

dzwonnica

płyta nagrobna

napis na płycie

Smolnik - cerkiew św. Michała Archanioła

Na grzbiecie wzgórza, poza dzisiejszą wsią Smolnik ( powiat bieszczadzki, gmina Lutowiska), zachowała się, stojąca wśród starodrzewia, łemkowska cerkiew  z 1791 roku.

Pierwotnie cerkiew znajdowała się w centrum wsi, jednak po wysiedleniu ludności w 1951 roku wieś praktycznie przestała istnieć. W latach 50 tych i 60-tych XX wieku rozebrano wszystkie domy. Obecnie miejscowość Smolnik znajduje się przy trasie do Lutowisk, w dawnym przysiółku Syhły. Z zabudowań dawnej wsi Smolnik zachowała się tylko cerkiew z przyległym cmentarzem.

Jest to świątynia drewniana, trójdzielna, symetryczna, wzniesiona w typie bojkowskim czyli archaicznym i jest jedynym zachowanym obiektem tego typu w Bieszczadach. Została zbudowana w konstrukcji zrębowej i umieszczona na kamiennej podmurówce. Składa się z trzech, jakby dostawionych do siebie, części; nawy, prezbiterium i babińca. Wszystkie te części mają plan kwadratu i nakryte są dachami namiotowymi łamanymi zwieńczonymi makowicami. Budynek cerkwi  pokryty jest gontem a całość obiega dach okapowy.

Oryginalny wystrój świątyni uległ zniszczeniu ( ikonostas) lub rozproszeniu, gdy po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew stała opuszczona i użytkowana przez miejscowy PGR m.in. jako skład siana.

Po wpisaniu obiektu na listę zabytków rozpoczęto jego remont. Przywrócono gontowy dach oraz dokonano renowacji zachowanej XVIII- wiecznej polichromii na ścianie ikonostasowej nawy. Kilka następnych remontów wzbogaciło świątynię o drewniane ogrodzenie. Odnowiono także  podłogi oraz zaaranżowano wnętrze wykorzystując obiekty z innych cerkwi. We wnętrzu, pozbawionym prądu, zwraca uwagę oryginalny współczesny żyrandol na świece wykonany z poroża jeleni.

 W 1973 roku cerkiew przekazano parafii katolickiej w Lutowiskach. W 2013 roku budynek cerkwi został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Obok świątyni zachował się stary cmentarz z kilkoma nagrobkami.

widok ogólny

panorama

widok na elewację południową

elewacja południowa

elewacja północna

prezbiterium

wejście

fragment konstrukcji

makowica nad babińcem

wnętrze

żyrandol z poroża

cerkiew i cmentarz

nagrobek

współczesna kapliczka

Wojnicz - kościół św. Leonarda

W Wojniczu ( powiat tarnowski, gmina Wojnicz) zachował się dawny kościół szpitalny przy niezachowanym szpitalu dla ubogich. Kościół przyszpitalny istniał, według zapisków, już w XIII wieku, jednak obecna świątynia pochodzi z końca wieku XVI i zachowała się praktycznie w niezmienionym kształcie. W czasie renowacji pod koniec XIX wieku dodano jedynie szalunek na zewnątrz.

Jest to budowla orientowana, drewniana o konstrukcji zrębowej z oszalowanymi ścianami. Składa się z nawy i trójbocznie zamkniętego prezbiterium z przylegającą od północy zakrystią. Prostokątna nawa poprzedzona jest od zachodu przedsionkiem. Wnętrze nawy nakrywa pozorne sklepienie kolebkowe a prezbiterium strop. Całość nakrywają dachy dwuspadowe z gontu z sygnaturką na dachu nawy.

Na terenie dawnego  przykościelnego cmentarza stoi kamienna figura Wniebowzięcia NMP  z 1889 roku.

widok ogólny

fasada

widok od prezbiterium

elewacja południowa

elewacja północna

sygnaturka

kamienna figura

postać NMP  

Bolesław - dwór

Jak mówi tradycja, obecny dwór w Bolesławiu ( powiat olkuski, gmina Bolesław)  powstał po przekształceniu oficyny poprzedniej rezydencji ( pałacu), pochodzącej z XVII wieku. Adaptacji miała dokonać rodzina Mycielskich około połowy XIX wieku.

Po dokonanych zmianach powstał neoklasycystyczny dworek parterowy na planie prostokąta, murowany z cegły i kamienia. Pod koniec XIX wieku dobudowano od frontu portyk kolumnowy a później, od strony ogrodu, drewniany ganek z balkonem.  Mury dworu pokrywa tynk z imitacją boniowania na narożach. Około 1910 roku powstała także od strony zachodniej przybudówka z drewnianą werandą.

Od 1867 roku dobra bolesławieckie wraz z dworem zakupił przemysłowiec Gustaw von Kramsta a w kilkanaście lat później budynek przejęła Spółka Akcyjna „ Towarzystwo Sosnowieckich Kopalń i Zakładów Hutniczych" na mieszkania dla swoich pracowników. Po wojnie dwór przeszedł na własność Skarbu Państwa i mieściły się w nim różne instytucje.

 Od 2002 roku przystąpiono do generalnego remontu obiektu. Po jego zakończeniu mieści się w nim Centrum Kultury.

widok ogólny

widok od podjazdu

panorama

fasada

portyk kolumnowy

elewacja ogrodowa

fragment elewacji ogrodowej

ganek z balkonem

elewacja boczna

ganek przybudówki

ogrodzenie i brama

park

pomnik w parku

tablica na pomniku