piątek, 29 października 2021

Jadowniki - Bocheniec - kościół św. Anny

Na wzgórzu Bocheniec we wsi Jadowniki ( powiat brzeski, gmina Brzesko) znajduje się murowana niewielka świątynia z XVI wieku powstała w tradycji gotyckiej i renesansowej ( półkoliste okna i łuk tęczowy).

Kościół wzniesiono na terenie dawnego grodziska z koło X wieku. Posiada jedną nawę oraz trójbocznie zamknięte prezbiterium z niewielką zakrystią. Na narożnikach ściany budowli podparte są masywnymi szkarpami.

Wnętrze nakryte stropami posiada wyposażone barokowe i klasycystyczne.

Kościół otoczony jest murowanym ogrodzeniem z bramkami. Przy jednej z nich wmurowano tablice fundatorów prac remontowych.

Świątynia należy do kościoła parafialnego w Jadownikach.

widok ogólny
panorama

widok na prezbiterium

prezbiterium

elewacja boczna

fasada

zwieńczenie fasady

sygnaturka

wnętrze

kropielnica z napisem

kropielnica

tablice fundatorów

tablice

niedziela, 24 października 2021

Kraków - Stary Spichlerz

Murowany budynek Starego Spichlerza w Krakowie został wzniesiony w XVII wieku i znajdował się początkowo poza murami miasta, na terenie zwanym Garbary. 

Jest to dwukondygnacyjna budowla na planie prostokąta, nakryta czterospadowym dachem z dachówki. 

Jak wskazuje nazwa budynek pełnił początkowo funkcję spichlerza a następnie magazynu fabryki nawozów. 

W 1905 roku, jego ówcześni właściciele, rodzina Jabłonowskich, sprzedali go miastu. Kilkadziesiąt lat później, ale jeszcze przed wybuchem ostatniej wojny, stał się siedzibą Stowarzyszenia Architektów. Od lat 60-tych XX wieku przeszedł na wieczyste użytkowanie dla Muzeum Narodowego w Krakowie z przeznaczeniem na magazyn zabytkowych mebli. 

W 2013 roku zakończono kompleksowy remont budynku i dawny spichlerz stał się Ośrodkiem Kultury Europejskiej " Europeum" ze stałą wystawą dzieł sztuki europejskiej. Tutaj także wkrótce znajdą swoje miejsce zbiory dzieł Stanisława Wyspiańskiego. 

Na podwórku, obok Spichlerza, zorganizowano niewielkie lapidarium, gdzie zgromadzone zostały ocalałe fragmenty detali architektonicznych dawnych budynków Krakowa.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

panorama

widok archiwalny od strony placu - Fotopolska

fasada

okno

portal boczny

wątek muru

wtorek, 19 października 2021

Kąclowa - kościół św. Wojciecha

Parafia we wsi Kąclowa ( powiat nowosądecki, gmina Grybów) powstała stosunkowo niedawno. Miało to miejsce w roku 1929, gdy ukończono wznoszenie kościoła, według projektu architekta Zdzisława Mączeńskiego.

Jest to świątynia drewniana nawiązująca swoją formą do tradycyjnego budownictwa drewnianego tych terenów.

Posiada jedną nawę, zamknięte trójbocznie prezbiterium z zakrystiami po bokach  oraz w fasadzie wieżę z pozorną izbicą poprzedzoną kruchtą. Nawa po bokach wzbogacona jest o otwarte podcienia z arkadami. Dachy pokryte zostały blachą.

We wnętrzu znajduje się wyposażenie z  XX wieku. Najstarsze są organy z XVIII wieku, przeniesione z dawnego kościoła w Cieżkowicach.

widok ogólny

prezbiterium

elewacja boczna

elewacja boczna - zdjęcie archiwalne

druga elewacja boczna

wejście

podcienia

okna

klamka

wnętrze

czwartek, 14 października 2021

Złoty Potok - pałac Raczyńskich

Zaniedbany majątek Potok - obecnie Złoty Potok ( powiat częstochowski, gmina Janów ), zakupił w 1851 roku generał Wincenty Krasiński, ojciec poety Zygmunta.

W zakupionej posiadłości znajdował się zrujnowany dwór obronny z XVI wieku, nie nadający się do zamieszkania. Generał Krasiński postanowił zbudować w tym miejscu nową rezydencję. I tak w 1856 roku powstał pałac w stylu klasycystycznym.

 

Z czasem pałac przeszedł w ręce rodziny Raczyńskich. Stało się tak po wyjściu za mąż córki Zygmunta Krasińskiego Marii Beatrix za Edwarda Raczyńskiego z Rogalina.

 

Następnym właścicielem majątku, do roku 1945, został Karol Raczyński, który pałac przebudował na początku XX wieku  w stylu neoklasycystycznym z elementami renesansowymi. Efekt tej przebudowy zachował się do dzisiaj, za wyjątkiem neogotyckiej wieży widokowej. Wieża ta, wzniesiona w stylu neogotyckim,  została zlikwidowana tuż przed wybuchem II Wojny Światowej.

 

Pałac jest budowlą na planie prostokąta, dwukondygnacyjną z podpiwniczeniem. Całość nakrywa dach czterospadowy. Na środku fasady umieszczony został ryzalit zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Ryzalit poprzedzony jest tarasem,, otoczonym kamienna balustradą i wspartym na podwójnych filarach. Elewacje zdobią gzymsy, boniowania i konsolki przy obramieniach okien. Po bokach głównego wejścia umieszczone zostały marmurowe  lwy, podtrzymujące tarcze herbowe.

 

Obok pałacu zachował się niewielki dworek- obecnie muzeum.

 

Po wojnie i wywłaszczeniu Raczyńskich w budynku pałacu mieściło się wiele instytucji w tym szkoła. Obecnie jest opuszczony ponieważ nie ma uregulowanej sytuacji prawnej.

 

Pałac otacza rozległy park krajobrazowy ze stawami.


widok ogólny
widok ogólny- zdjęcie archiwalne - Fotopolska


panorama

zdjęcie archiwalne z wieżą- Fotopolska

widok od dworku

fasada

herb w tympanonie

taras wsparty na filarach

lew z herbem

rzeźba drugiego lwa

taras boczny

elewacja tylna

elewacja boczna

elewacja północna

fontanna

staw Irydion

mostek

obelisk pamiątkowy

sobota, 9 października 2021

Bestwina - kościół Wniebowzięcia NMP

Murowana świątynia parafialna w Bestwinie ( powiat bielski, gmina Bestwina) została wzniesiona w latach 1572- 1577 a w wieku XVIII przebudowana. Ufundował ją ród Myszkowskich.

Jest to budowla jednonawowa z barokową wieżą od zachodu. Wieża posiada ścięte narożniki i jest wtopiona w korpus nawowy.

We wnętrzu znajdują się cenne elementy wystroju z epoki późnego renesansu.

Za mensą ołtarza głównego, na ścianie wschodniej prezbiterium, można podziwiać piętrowy nagrobek wojewody krakowskiego Stanisława Myszkowskiego i jego żony Jadwigi, wzniesiony w XVI wieku.

Najcenniejszym zabytkiem są jednak  późnorenesansowe polichromie z przełomu XVI i XVII wieku o motywach ornamentalno- roślinnych oraz medaliony z wizerunkami apostołów i ojców Kościoła. Na ścianie tęczowej znajduje się scena Sądu Ostatecznego. Całość wyróżnia się intensywną kolorystyką z przewaga czerwieni, błękitu i zieleni. Polichromie zostały okryte stosunkowo niedawno, podczas remontu kościoła.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne
widok od prezbiterium

elewacja południowa

elewacja północna

fasada

zwieńczenie wieży

wnętrze

widok na wnętrze prezbiterium

nagrobek Myszkowskich

postać Myszkowskiego

postać jego żony Jadwigi

zwieńczenie nagrobka

dekoracja ornamentalna

ściana północna prezbiterium

okno prezbiterium

fragment dekoracji okna

dekoracja figuralna

fragment dekoracji figuralnej

łuk tęczowy

medaliony

postać w stroju z epoki

ornament - detal

dekoracja przy wejściu

ołtarz boczny

organy

nagrobek przy kościele