Przy rynku w Pińczowie ( powiat pińczowski, gmina Pińczów) znajduje się zabytkowy
zespół sakralny składający się kościoła oraz zabudowań dawnego klasztoru
paulinów.
Kościół ( obecnie parafialny) został wzniesiony, jako budowla gotycka, około
1430 roku, tuż po nadaniu miejscowości praw miejskich, Była to fundacja biskupa
krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Z tego okresu zachowała się kruchta zachodnia nakryta sklepieniem
krzyżowo-żebrowym z herbem Oleśnickich i ostrołukowym portalem oraz część fasady
ze szkarpami i fragmenty murów nawy głównej.
W XVI wieku, na krótki czas, kościół stał się zborem. Jednak po nabyciu dóbr
pińczowskich przez biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego świątynia ponownie wróciła do zakonu
paulinów a pod koniec XVI wieku rozpoczęto jej przebudowę w stylu
manierystycznym i wczesnobarokowym. Przebudowa trwała do roku 1656.
W efekcie powstała trzynawowa bazylika z wydłużonym prezbiterium zamkniętym
półkoliście. Od południa dostawiona została barokowa kaplica Aniołów nakryta
kopułą. Zachodnią część bryły budowli zdobi manierystyczna fasada zwieńczona
wczesnobarokowym szczytem z wolutami i figurami świętych.
We wnętrzu nawę główną od naw bocznych oddzielają arkady a nakrywa ja,
podobnie jak prezbiterium, sklepienie kolebkowe z lunetami, ozdobione dekoracją
stiukową o motywach geometrycznych.
Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z okresu baroku i regencji. Uwagę
zwraca ołtarz główny z okresu regencji oraz bogato rzeźbione barokowe stalle w
prezbiterium.
W kruchcie zachował się późnorenesansowy kamienny nagrobek miejscowej mieszczki
Anny Jakubczykowej. Nagrobek przedstawia po jednej stronie modlącą się zmarłą a
po drugiej stronie postacie dziecięce jej dwóch zmarłych synów.
Przed świątynia wznosi się kamienna barokowa dzwonnica z lat 1685-1691 z gotyckimi
dzwonami.
Kościołowi towarzyszy zespół zabudowań dawnego klasztoru paulinów z
pierwszej połowy XVII wieku. Jest to budowla czteroskrzydłowa, piętrowa z
wewnętrznym wirydarzem. Do zabudowań klasztornych prowadzi portal z herbem
Oleśnickich.
W klasztorze przebywał przez ostatnie lata swojego życia znany polski
reformator i teolog protestancki Jan Łaski i w tutejszej farze został pochowany.
Jednak w okresie kontrreformacji jego grób został zniszczony.
 |
| widok ogólny |
 |
| zdjęcie archiwalne |
 |
| panorama |
 |
| widok na prezbiterium - archiwalne - zdjęcie Fotopolska |
 |
| widok na prezbiterium |
 |
| ściana prezbiterium |
 |
| prezbiterium |
 |
| okno |
 |
| elewacja południowa |
 |
| elewacja południowa archiwalne- Fotopolska |
 |
| elewacja północna |
 |
| fasada i kruchta |
 |
| szczyt fasady |
 |
| kaplica |
 |
| wejście |
 |
| wejście boczne |
 |
| gotycki portal w kruchcie |
 |
| sygnaturka |
 |
| wnętrze |
 |
| sklepienie prezbiterium |
 |
| sklepienie nawy |
 |
| sklepienie manierystyczne nawy bocznej |
 |
| ołtarz główny |
 |
| barokowe stalle |
 |
| organy |
 |
| ambona |
 |
| chrzcielnica |
 |
| nagrobek manierystyczny |
 |
| postać zmarłej |
 |
| postacie dzieci |
 |
| herb Oleśnickich |
 |
| kropielnica |
 |
| druga kropielnica |
 |
| herb na ścianie kruchty |
 |
| epitafium |
 |
| kościół i dzwonnica |
 |
| dzwonnica |
 |
| tablica pamiątkowa na ścianie dzwonnicy |
 |
| przełączka |
 |
| widok na zabudowania klasztoru |
 |
| klasztor |
 |
| wirydarz |
 |
| lapidarium |
 |
| dekoracja ścian klasztoru |
 |
| zegar słoneczny |
 |
| figura kard. Oleśnickiego |
