Tymowa- kościół św. Mikołaja

Obecny kościół drewniany w Tymowej ( powiat brzeski, gmina Czchów) pochodzi z 1764 roku. 

Budowla ma konstrukcję zrębową i jest orientowana. Posiada wieloboczne prezbiterium z zakrystią i skarbczykiem oraz szerszą, prostokątną nawę. 

W 1913 roku dobudowano soboty oraz pokryto wnętrze polichromią. 

Ołtarze wewnątrz są w większości barokowe. We wnętrzu znajduje się także marmurowa kropielnica

z XVII wieku.

Z poprzedniego kościoła pochodzi fragment gotyckiego retabulum z XVI wieku, znajdujące się obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie.

widok ogólny

kościół latem

prezbiterium i zakrystia

elewacja południowa

elewacja północna i soboty

wnętrze sobót

fasada

kościół i dzwonnica

wnętrze

ołtarz główny

ambona

polichromia stropu

fragment gotyckiego retabulum- MNK

Nadzów- dwór

Na początku XIX wieku w Nadzowie ( powiat proszowicki, gmina Pałecznica ) istniał folwark z osiemnastowieczną oficyną.

Od 1818 roku, gdy właścicielem majątku został Wincenty Wielogłowski, postanowiono wznieść dwór. Nowa siedziba właścicieli została prawdopodobnie zaprojektowana przez Sebastiana Sierakowskiego, chociaż niektórzy badacze za autora projektu dworu uznają Jakuba Kubickiego, projektanta pałacu w leżących niedaleko Pławowicach.

W latach 1818-1825 powstał parterowy dwór na planie prostokąta, z dachem pokrytym gontem. Budynek nie posiadał wówczas ryzalitów i portyku. W połowie XIX wieku przy dworze po jego bokach, wzniesiono dwie oficyny.

W 1875 roku właścicielami majątku zostają Bocheńscy, którym dwór zawdzięcza obecny kształt. Przeprowadzona pod koniec XIX wieku przebudowa wzbogaciła bryłę dworu o ryzality z kolumnowymi portykami klasycyzującymi. We wnętrzu pojawił się kolisty salon a ściany niektórych pomieszczeń pokryto iluzoryczna polichromią przypominająca sztukaterie.

Po przebudowie dwór w wielu elementach przypominał rozwiązania zastosowane przez Jakuba Kubickiego w Bejscach i Pławowicach. Dlatego też niektórzy badacze uważają za autora projektu dworu w Nadzowie tego właśnie architekta.

Dwór należał do Bocheńskich do roku 1945, gdy został im zabrany i przeznaczony na wiejską szkołę. Zburzono oficyny oraz zabudowania folwarczne, wycięto park. Dach dworu pokryto blachą. Zamalowano także większość malowideł we wnętrzach. Po roku 1986 dwór został opuszczony i stan ten trwa do dzisiaj.

Spadkobiercy Bocheńskich starają się jednak o zwrot budynku od gminy Pałecznica.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - zbiory CBN Polonia

portyk kolumnowy

elewacja ogrodowa

wnętrze - zdjęcie CBN Polona

malowidła iluzoryczne

Dziekanowice- kościół św. Mikołaja i św. Marii Magdaleny

Jedną z niewielu romańskich świątyń w okolicy Krakowa jest kościół ( obecnie filialny) w Dziekanowicach ( powiat myślenicki, gmina Dobczyce). 

Przypuszcza się, że budowla powstała w latach 1150-1190 z inicjatywy księcia krakowskiego Kazimierza II Sprawiedliwego. Z czasów romańskich zachowało się do dzisiaj tylko prezbiterium z ciosanego kamienia (piaskowiec) nakryte sklepieniem krzyżowym. Pierwotnie romańskie prezbiterium pełniło rolę nawy kościoła. Obecna nawa została dobudowana w wieku XVII a zakrystia wiek później. Na początku XIX wieku dobudowano jeszcze kruchtę. Całość nakrywa dwuspadowy dach kryty blachą i ozdobiony sygnaturką.

Podczas prowadzonych w 1957 roku prac konserwatorskich odkryto na ścianach prezbiterium fragmenty polichromii z końca XII wieku. Malowidła te należą do nielicznych zachowanych, z tego okresu, polichromii w Polsce.

Przypuszcza się, że romańską świątynię otaczał mur, którego fragmenty mogły zachować się w strukturze obecnego ogrodzenia.

Przy świątyni zachowały się resztki przykościelnego cmentarza, zamkniętego w XIX wieku.

Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica nakryta gontowym dachem namiotowym.

najstarsza część kościoła

widok na elewację północną i wschodnią

romańskie prezbiterium

prezbiterium- zdjęcie archiwalne - Fotopolska

nawa i wejście glówne

mur okalający kościół

romańskie okno

barokowy portal główny

kropielnica

pozostałości przykościelnego cmentarza

Zembrzyce-dwór

W Zembrzycach ( powiat suski, gmina Zembrzyce ), niewielkiej miejscowości niedaleko zapory w Świnnej Porębie stoi klasycystyczny dwór, cudem uratowany przed ruiną przez obecnych użytkowników, Caritas Archidiecezji Krakowskiej.

Dwór pochodzi z początku XIX wieku ( 1807-1810) i został wzniesiony przez Stanisława Ostrzeszewicza, na planie wydłużonego prostokąta. Jest to budynek murowany, parterowy z piętrowym kolumnowym ryzalitem.

Gdy córka Ostrzeszewicza wychodziła za mąż, dwór jako majątek posagowy panny młodej przeszedł do rodziny Znamięckich.  Majątek z dworem był własnością rodziny Znamięckich do roku 1903, gdy został zapisany w testamencie Zofii Tarnowskiej. Nowa włascicielka nie dawała sobie rady z utrzymaniem dworu i w 1911 roku sprzedała go Karolowi Stefanowi Habsburgowi z Żywca. 

W latach dwudziestych XX wieku część dworu przekazano dla zakonnic na ochronkę.

Po wojnie część dworu przeznaczono na ochronkę Caritasu a w części były mieszkania.

W 1961 roku, po zlikwidowaniu ochronki, w budynku zaczęło funkcjonować przedszkole państwowe. Przedszkole opuściło dwór w 1992 roku, gdy budynek był już w stanie katastrofalnym.

Od tego czasu do roku 2005 dwór pozostawał pusty. W końcu gmina sprzedała go Caritasowi Archidiecezji Krakowskiej. Po kilkuletniej odbudowie, Caritas otworzył w dworku w roku 2011 Warsztat Terapii Zajęciowej. 

widok ogólny

dwór przed wojną - zbiory NAC

zdjęcie archiwalne - Dwór polski w starej fotografii

dwór przed remontem

widok po remoncie

widok od ogrodu

elewacja tylna

brama

Ćwiklice - kościół św. Marcina z Tours

Drewniana świątynia w Ćwiklicach ( powiat pszczyński, gmina Pszczyna) powstała w połowie XV wieku, na pozostałości wcześniejszego kościoła.

Jest to budowla gotycka o konstrukcji zrębowej z jedną nawą i z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Prezbiterium towarzyszą po bokach; kruchta ( dawna zakrystia) oraz od południa nowa zakrystia. Nawa od zachodu zakończona jest wieżą, dobudowaną na przełomie XIX i XX wieku,  nakrytą baniastym hełmem z latarnią.

We wnętrzu znajdują się trzy barokowe ołtarze oraz chrzcielnica z XVII wieku. W bocznej kaplicy można podziwiać cenny gotycki tryptyk z XV wieku. Ścianę nawy zdobiła pierwotnie polichromia figuralna z XVII wieku, obecnie zachowana we fragmentach. Nowsza polichromia, także barokowa,  pokrywa ściany prezbiterium.

Zachowały się także oryginalne drzwi dębowe z gotyckimi okuciami, pochodzące z poprzedniej świątyni.

widok ogólny

panorama

elewacja północna

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

elewacja południowa

prezbiterium

fasada

wieża

sygnaturka i hełm wieży

wejście

tablica 

stare drzwi z okuciem

wnętrze

ołtarz główny

polichromia stropu

ołtarz boczny

barokowa polichromia

sceny Męki Pańskiej

fragment polichromii

ambona

chrzcielnica z Aniołem

tryptyk gotycki

fragment tryptyku

kościół i figura

ogrodzenie

płaskorzeźba

brama