piątek, 26 czerwca 2020

Kraków Sidzina- dwór

Dwór, a właściwie niewielki dworek, znajduje się od 1973 roku w krakowskiej dzielnicy Dębniki.

Jest to budynek parterowy, wzniesiony w stylu klasycystycznym, z portykiem wspartym na czterech kolumnach, nakryty łamanym dachem. Dworkowi towarzyszy od wschodu przybudówka, prawdopodobnie służąca za mieszkania dla służby. Na terenie wokół dworu zachował się jeszcze spichlerz ( lamus) i wozownia. Reszta budynków gospodarczych już nie istnieje.

Dwór otaczają resztki XIX- wiecznego parku krajobrazowego oraz staw rybny.

Majątek w Sidzinie bardzo często zmieniał właścicieli. Do II połowy XVIII wieku zarządzali nim profesorowie z Akademii Krakowskiej. Po rozbiorach Polski właściciele majątku zmieniali się już bardzo często. W roku 1917 dobra zakupiła rodzina Czyżewskich i w ich rękach dwór oraz cały majątek pozostawały do czasu wywłaszczenia. Po wojnie i parcelacji w budynku dworu mieściło się kilka instytucji m.in. szkoła, świetlica ZMW, magazyny.

Do rąk prywatnych dwór, wraz z przyległym parkiem, powrócił w latach 80-tych i stan ten trwa do dzisiaj.

widok ogólny

panorama
zdjęcie archiwalne - Fotopolska
fasada
dwór latem
elewacja ogrodowa

dwór i przybudówka
park
staw dworski
spichlerz

niedziela, 21 czerwca 2020

Ujanowice - kościół św. Michała Archanioła

Murowany kościół w Ujanowicach ( powiat limanowski, gmina Laskowa) o proweniencji gotyckiej wzniesiono w latach 1509-1529 z fundacji klarysek ze Starego Sącza w miejscu wcześniejszej świątyni drewnianej.

Budowla składa się z nawy oraz węższego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Od zachodu bryła wzbogacona jest o masywną kwadratową wieżą, zwieńczoną barokowym hełmem. W II połowie XIX wieku do nawy dostawiono po bokach dwie kaplice.

Całość nakrywa blaszany dach dwuspadowy z sygnaturką. Z elementów architektonicznych nawiązujących do gotyku zachowały się, między innymi, trzy ostrołukowe portale. W wejściu do zakrystii można zobaczyć także kute drzwi z zamkiem pochodzącym z 1526 roku.

Do cennych elementów wyposażenia kościoła należy gotycka chrzcielnica kamienna z połowy XVI wieku, kropielnica gotycko-renesansowa, późnogotycka rzeźba ukrzyżowanego Chrystusa znajdująca się na tęczy, tablica erekcyjna z 1509 roku z napisem łacińskim oraz dzwon z 1514 roku.

Polichromia świątyni została wykonana w 1905 roku z wykorzystaniem motywów zaprojektowanych przez Jana Matejkę.

widok ogólny
panorama
prezbiterium
wieża
hełm wieży
elewacja południowa i kaplica
fasada kaplicy
okno renesansowe
portal ostrołukowy
wnętrze
ołtarz i gotycka chrzcielnica
ambona
brama ogrodzenia
posąg




wtorek, 16 czerwca 2020

Czarna - cerkiew św. Dymitra

Dawna drewniana cerkiew greckokatolicka we wsi Czarna ( powiat gorlicki, gmina Uście Gorlickie) została zbudowana w 1764 roku na niewielkim wzniesieniu. Należy do najstarszych cerkwi łemkowszczyzny.

Jest to świątynia trójdzielna z prezbiterium ( znacznie przedłużonym po przebudowie około 1832 roku), kwadratowym korpusem nawowym, nakrytym dachem łamanym oraz z wieżą nad babińcem, zwieńczoną izbicą. Ściany zostały pokryte gontem a dachy i baniaste hełmy wykonano z blachy.

We wnętrzu cerkwi, pokrytym dziewiętnastowieczną polichromią, zachował się kompletny ikonostas z XVIII wieku z piękną snycerką i kilkoma ikonami z XVII wieku oraz ołtarz boczny z ikoną Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzącą z innego ikonostasu. Na uwagę zasługują bogato zdobione carskie wrota z wizerunkami czterech ewangelistów.

Cerkiew otacza niski mur z kamieni rzecznych. Niedaleko znajduje się cmentarz wiejski gdzie mona zobaczyć  kilka zabytkowych nagrobków łemkowskich.

Obecnie budynek cerkwi pełni funkcję kościoła katolickiego , pomocniczego dla parafii w Brunarach.

widok ogólny
panorama

widok od strony cmentarza

widok na elewację północną

elewacja północna

prezbiterium

wieża

izbica wieży

dachy

wnętrze

ikonostas

fragment ikonostasu

ikona hramowa

ikona

ołtarz boczny

strop nawy

balkon chóru

stacje Drogi Krzyżowej

ścieżka do cerkwi

czwartek, 11 czerwca 2020

Zakliczyn - kościół św. Idziego

Murowany kościół w Zakliczynie ( powiat tarnowski, gmina Zakliczyn) powstał w miejscu zniszczonej w pożarze poprzedniej świątyni drewnianej. Z pożaru ocalała murowana kaplica, którą zaadoptowano przy wnoszeniu nowej, w całości już murowanej, budowli.

Obecna świątynia powstawała etapami w latach 1739-1768 w stylu późnobarokowym. Wieżę nadbudowano około 1920 roku.

Kościół jest jednonawowy, z nieco węższym prezbiterium, zamkniętym ścianą prostą. Do prezbiterium przylega zakrystia połączona z manierystyczną kaplicą z 1678 roku, fundacji wojewody sandomierskiego Jana Tarły, pochodząca z poprzedniej świątyni. Od zachodu korpus nawowy kończy wieża z kruchtą w przyziemiu. Ściany budowli pokryte są tynkiem i zdobione pilastrami.

Wyposażenie wnętrza jest głównie barokowe i rokokowe. Zwracają uwagę bogato zdobione ołtarze w kolorze srebra i złota. W kaplicy znajduje się barokowy ołtarz wykonany z czarnego marmuru. Ołtarz, według tradycji, pochodzi z zamku w Melsztynie.

widok ogólny
widok od strony bramki
widok na fasadę
fasada
elewacja południowa
elewacja północna z kaplicą
prezbiterium
zwieńczenie prezbiterium
Grupa Ukrzyżowania
epitafium Lanckorońskiego
wieża
kruchta
wnętrze
ołtarz główny
ołtarz boczny
detal ołtarza
ołtarz boczny i ambona
ambona
konfesjonał
rzeźba Madonny z Dzieciątkiem
stara rzeźba nagrobna w filarze
brama ogrodzenia