Tarnów - Dom Mikołajowski

W zaułku przy Placu Katedralnym w Tarnowie ( powiat tarnowski, gmina Tarnów) stoi jeden z najstarszych budynków Tarnowa. Jest to gotycko-renesansowa kamienica, wzniesiona w 1527 roku przez, jak się przypuszcza, Jana Mikołajowskiego. Jednak prawdopodobnym jest to, że Mikołajowski przebudował jedynie wcześniejszy budynek budynek wykorzystaniem muru miejskiego. Świadczy o tym, między innymi, herb Kościesza w portalu wejściowym, nie związany z rodziną Mikołajowskich.

Kamienica jest piętrowa i podpiwniczona. Na osi budynku mieści się sień i klatka schodowa. Piwnice są sklepione a kondygnacje przykrywają drewniane stropy ( z czasów budowy).

Ceglaną fasadę z oknami o obramieniach gotycko-renesansowych zdobi portal wejściowy oraz tablice erekcyjne i herby. We wnętrzu zachowały się także kamienne portale w tym jeden zamknięty łukiem trójlistnym.

W 1527 roku Kamienica została przekazana wikariuszom kolegiaty a następnie stała się własnością kapituły. W późniejszych wiekach mieściła się tutaj m.in. szkoła, gimnazjum i ośrodek zdrowia. Po wojnie przeszła na własność Muzeum Diecezjalnego.

widok ogólny

portal

fragment portalu z herbem Kościesza

herb Gryf rodziny Mikołajowskich

okno gotyckie

Nowy Sącz-kościół św. Heleny na Chełmcu

Obecny kościół św. Heleny w Nowym Sączu ( powiat nowosądecki, gmina Nowy Sącz)  usytuowany jest na cmentarzu w Chełmcu ( dawne przedmieście Chełmiec Polski).

Powstał w 1686 roku z inicjatywy ksieni klasztoru klarysek w Starym Sączu, na miejscu, zniszczonej podczas potopu szwedzkiego, wcześniejszej drewnianej świątyni, z której, prawdopodobnie, wykorzystano część elementów.

Jest to drewniana budowla o konstrukcji zrębowej, oszalowana, z trójbocznym prezbiterium i szerszą nawą. W XIX wieku dobudowano do niej od zachodu przedsionek. Całość nakrywa dach dwuspadowy kryty blachą.

We wnętrzu, przykrytym płaskim stropem, przeważa wyposażenie barokowe z czasów budowy. Na belce tęczowej widnieje wyryty napis fundacyjny z datą 1686.

widok ogólny

kościół i cmentarz

widok na prezbiterium

prezbiterium

widok na przedsionek

sygnaturka

okno

wnętrze - zdjęcie z portalu parafii

Dziemięrzyce - dwór

Eklektyczny dwór Dziemięrzycach ( powiat miechowski, gmina Racławice) został wzniesiony w 1914 roku na miejscu starszego dworu z połowy XIX wieku.

Jest to parterowy, częściowo podpiwniczony budynek z poddaszem użytkowym, nakrytym dachem dwuspadowym. Frontową elewację zdobi ganek wsparty na dwóch filarach, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Elewacje na narożach opinają lizeny. W elewacji ogrodowej można dostrzec ślady po dawnym tarasie.

Ostatnimi przedwojennymi właścicielami majątku była rodzina Lewartowskich. Po przejęciu przez Skarb Państwa w dworze mieściły się różne instytucje m.in. szkoła. Obecnie jest to własność prywatna, ale dwór jest bardzo zaniedbany.

widok ogólny

widok ogólny przed remontem

panorama

widok na elewację boczną

widok na elewację boczną przed remontem

elewacja boczna

elewacja ogrodowa

ganek

ganek przed remontem

wnętrze

okno

okna poddasza

park

Zalas - kościół św. Marii Magdaleny i dzwonnica

W latach 1905-1910, z fundacji rodziny Potockich z Krzeszowic, powstał neogotycki, trójnawowy, murowany kościół we wsi Zalas ( powiat krakowski, gmina Krzeszowice) .

Obecna świątynia stoi na miejscu wcześniejszej, pochodzącej z początku XVIII wieku. Jest to budowla trójnawowa z transeptem, bezwieżowa, z sygnaturką na połączeniu korpusu nawowego i prezbiterium.

Wyposażenie kościoła pochodzi, częściowo, z wcześniejszej, barokowej, świątyni; między innymi ołtarze, ambona i chrzcielnica marmurowa.

Kościołowi towarzyszy drewniana, wolnostojąca dzwonnica z przełomu XVI i XVII wieku. Dzwonnica ma plan kwadratu i nachylone ściany. Wieńczy ją dach namiotowy kryty blachą i zwieńczony latarnią.

Przy parafii w Zalasie działa jedyne w Polsce bractwo pokutne, zatwierdzone przez papieża w 1710 roku pod nazwą „Bractwo św. Marii Magdaleny”. Członkowie bractwa, w święto patronki, przywdziewają oryginalne stroje pokutne z kapturami z otworami na usta i oczy.

widok ogólny

wcześniejszy kościół drewniany - zdjęcie archiwalne- Fotopolska

panorama

prezbiterium

fasada

herb na fasadzie

elewacja północna

wnętrze

widok na ołtarz

ołtarz główny

polichromia prezbiterium

ołtarz boczny

belka tęczowa

empory

chór

ambona

chrzcielnica

witraż

zabytkowe okucia drzwi

schody

widok na dzwonnicę

dzwonnica

data na murze ogrodzenia

Kraków - cmentarz na Salwatorze

Cmentarz na krakowskim Salwatorze, zwany też Zwierzynieckim, powstał w 1865 roku, gdy na dawnym cmentarzu przy kościele św. Salwatora zabrakło miejsca.

Nekropolia położona jest na wzgórzu Sikornik, przy Alei Waszyngtona prowadzącej na Kopiec Kościuszki. W 1883 roku postawiono ogrodzenie a w 1888 roku, staraniem norbertanek, wzniesiono z cegły neogotycką kaplicę cmentarną św. Józefa. Cmentarz był dwukrotnie poszerzany, ostatni raz w 1999 roku.

Najstarsze zachowane nagrobki mają około 150 lat. Na cmentarzu pochowano wiele znanych osób w tym artystów, naukowców i innych osób zasłużonych dla kultury.

W 1943 roku w zbiorowej mogile spoczęły ofiary hitlerowskiej pacyfikacji mieszkańców Woli Justowskiej. 

W 1979 roku sprowadzono z Paryża prochy najmłodszego syna poety Adama Mickiewicza, Rafała Józefa.

Przy bramie głównej umieszczono w 2001 roku tablicę pamiątkową poświęconą poecie Jerzemu Harasymowiczowi, którego prochy rozsypano nad bieszczadzkimi połoninami.

Ze znanych osób miejsce wiecznego spoczynku znalazły tutaj: krakowski poeta i satyryk Jan Sztaudynger - autor licznych fraszek, Wiesław Dymny - współzałożyciel "Piwnicy Pod Baranami", wybitny pisarz science fiction Stanisław Lem, aktor teatralny i reżyser Juliusz Osteria, rzeźbiarz Bronisław Chromy a także wybitny polski reżyser, laureat Oscara, Andrzej Wajda.

Nekropolia na Salwatorze uznawana jest za jeden z najpiękniejszych krakowskich cmentarzy.

widok ogólny

groby i nagrobki

mur

widok na bramę

brama

kaplica cmentarna

zbiorowa mogiła ofiar pacyfikacji

tablica na mogile

grób syna Mickiewicza

aleja cmentarna

aleja starych grobowców

stary grobowiec

zabytkowy nagrobek

nagrobek z wieżą

nagrobek z mozaiką

grób Jana Sztaudyngera

grób Wiesława Dymnego

detal grobu Dymnego

grób Stanisława Lema

grób rzeźbiarza Chromego

grób Andrzeja Wajdy

tablica na grobie Wajdy

grób Osterwy

kwatera z urnami

urna

krzyż