czwartek, 28 sierpnia 2014

Racławice - kościół śś. Piotra i Pawła

Późnobarokowa murowana świątynia parafialna w Racławicach ( powiat miechowski, gmina Racławice) powstała w 1778 roku jako skromna jednonawowa budowla.

Kościół nie jest orientowany a prezbiterium, zakończone ścianą prostą, zwrócone zostało na północ. Prezbiterium nakrywa kopuła na pendentywach a towarzyszą mu po bokach zakrystia i skarbczyk. Fasada świątyni ma charakter parawanowy i zdobią ją nisze z posągami świętych.

 

We wnętrzu zwraca uwagę późnogotycki obraz Sacra Conversazione oraz pochodząca z podobnego okresu figura św. Szczepana.

 

Jako ciekawostkę warto dodać, że w jednym z ołtarzy bocznych umieszczono na szczycie obraz św. Izydora w chłopskiej sukmanie.

 

Kościołowi towarzyszy drewniana dzwonnica, prawdopodobnie z przełomu XVII i XIX wieku.


widok ogólny


prezbiterium
zakrystia

fasada

portal

zwieńczenie portalu


portal - detal

figura na fasadzie
elewacja boczna
okna nawy
okno
detal
wnętrze

widok na ołtarz

obraz gotycki

ołtarz boczny

ambona

chrzcielnica

dzwonnica

zwieńczenie dzwonnicy

detal

sobota, 23 sierpnia 2014

Sieraków - dwór

W Sierakowie ( powiat myślenicki, gmina Dobczyce) znajduje się okazały dwór.

Powstał on na miejscu wcześniejszego, pochodzącego z 1412 roku, dworu rodziny Sierakowskich, którzy rezydowali w nim do końca wieku XVI. Później majątek wraz z dworem przechodzi w ręce ks. Andrzeja Pacanowskiego a następnie rodziny Romiszewskich.

Pod koniec XVIII wieku dwór znowu zmienia właściciela i przechodzi w ręce Przychodzkich, którzy po zniszczeniach budynku w wyniku „ rabacji galicyjskiej” w 1846 roku, wznoszą nowy dwór w stylu klasycystycznym. Nowy budynek dworu o dosyć skromnej architekturze, z kolumnowym portykiem i portykiem z wykuszem od strony ogrodu, otoczony został parkiem angielskim.

Na początku XX wieku majątek z dworem obejmuje rodzina Kucharskich. W 1920 roku właścicielem zostaje jeden z przedstawicieli tej rodziny, polityk i ekonomista Władysław Kucharski. Władysław Kucharski pełnił w rządzie Wincentego Witosa funkcję ministra skarbu. Za jego rządów wybuchł wielki skandal związany z przejęciem przez kapitał francuski, z wielką szkodą dla Skarbu Państwa, zakładów w Żyrardowie.
Była to tak zwana „ afera żyrardowska”, w której brał czynny udział właśnie Kucharski. Próbowano go nawet za ten czyn postawić w roku 1924 przed Trybunałem Stanu, ale nie doszło to do skutku.

Po zakończeniu niesławnej kariery politycznej były minister skarbu osiadł w Sierakowie zajmując się gospodarka oraz prowadząc w Krakowie na Zabłociu niewielką fabrykę.

Wszystkie te działania poszły na marne z powodu nałogu Kucharskiego, jakim był hazard.
W roku 1936 majątek za długi, w tym także Sieraków, przejęła Komunalna Kasa Oszczędności. Taki stan rzeczy trwał do roku 1951, kiedy majątek uległ nacjonalizacji.

Po przejęciu przez Państwo w dworze urządzono ośrodek kolonijny, a od roku 1988 zaczął tutaj funkcjonować szpital uzdrowiskowy ( sanatorium Kinga ) prowadzony przez przedsiębiorstwo Uzdrowiska Krakowskie. Z braku środków finansowych ośrodek został zamknięty w 2005 roku. W rok później dwór wraz z parkiem został zakupiony przez osoby prywatne.

Obecnie, po remoncie całego założenia, mieści się tutaj hotel i restauracja pod nazwą Dwór Sieraków.

W czasie remontu dwór przebudowano. Zachowano zasadniczą bryłę wzniesioną na planie prostokąta z bocznym skrzydłem, które podwyższono i rozbudowano. Pozostawiono dach dwuspadowy oraz środkowy ryzalit z kolumnowym portykiem i dwukolumnowy portyk z wykuszem, od ogrodu. 

Zrewitalizowano także park i podjazd.

widok ogólny
dwór przed przebudową- zdjęcie Wikipedia
elewacja główna
widok z parku
ryzalit z balkonem
elewacja boczna
elewacja ogrodowa
ryzalit ogrodowy

taras ogrodowy
fragment balustrady tarasu
schody do parku

poniedziałek, 18 sierpnia 2014

Morawica - kościół św. Bartłomieja

Zespół kościoła parafialnego w Morawicy ( powiat krakowski, gmina Liszki) usytuowany jest na dawnym wzgórzu zamkowym, gdzie dawniej wznosił się gotycki zamek Tęczyńskich a wcześniej XI-wieczne palatium.

Zespół składa się z murowanego kościoła, dzwonnicy oraz plebanii i ogrodzenia.

Świątynia reprezentuje styl późnobarokowy i powstała w latach 1743-1748 roku z fundacji rodzin Czartoryskich i Sieniawskich, zastępując wcześniejszy skromny kościół gotycki.

Jej projektantem był włoski architekt Franciszek Placidi.

Jest to jednonawowa budowla z prezbiterium zakończonym półkolistą absydą. Prezbiterium towarzyszą zakrystie, w tym jedna z XIX wieku pełniąca funkcje skarbczyka.

Wnętrze nawy przykrywa sklepienie kolebkowe z żagielkami. Ściany podzielone są pilastrami z bogato rzeźbionymi głowicami. Nad pilastrami biegnie gzyms z metalowa balustradą.

Na jednolite stylowo wyposażenie składa się pięć ołtarzy w tym cztery boczne, ambona, drewniane ławki kolatorskie oraz kamienne portale z medalionami. Wcześniejsza jest chrzcielnica z czarnego marmuru. Dzieło to pochodzi z XVII wieku.

Wejście do świątyni tworzy barokowy portal z czarnego marmuru dębnickiego z herbami fundatorów kościoła.

Z czasów powstania kościoła pochodzi murowana dzwonnica arkadowa z trójkątnym szczytem.

Ciekawym budynkiem jest starsza od opisywanej świątyni plebania. Budynek ten, przerobiony w XIX wieku,  zawiera w sobie pozostałości dawnego zamku Tęczyńskich oraz jednego z najstarszych w Polsce palatium. W 2019 roku odsłonięto fragment romańskiego portalu oraz fundament palatium. Na plebanii zachowała się tablica fundacyjna plebanii z 1666 roku.

W obrębie murów kościelnych zachowała się kaplica rodziny Szybalskich z XIX wieku a na cmentarzu poniżej murowana kaplica Radziwiłłów z podkrakowskich Balic.

widok ogólny
panorama

prezbiterium

elewacja północna

fasada

fragment fasady z zegarem

portal główny

herby fundatorów kościoła

okna

wnętrze

ołtarz główny

ambona

chór

widok na plebanię od strony kościoła

 plebania

mur romański
fragment portalu romańskiego

odkrywka muru

dzwonnica

kaplica Szybalskich

wnętrze kaplicy

nagrobek

kaplica Radziwiłłów na cmentarzu