środa, 30 grudnia 2015

Książ Mały - kościół Narodzenia NMP

Murowany kościół w Książu Małym ( powiat miechowski, gmina Książ Wielki) był wzmiankowany już w XIV wieku. Obecną świątynię wzniesiono na przełomie XIV i XV wieku w stylu gotyckim. W latach 1565-1583 kościół zamieniono na zbór kalwiński a następnie uległ on dewastacji. Także późniejsze przebudowy zatarły pierwotny charakter budowli. Zwłaszcza przebudowa, która miała miejsce w latach 1870- 1886 zaważyła na obecnym wyglądzie kościoła. Wydłużono wówczas korpus i dobudowano kaplicę. Zmieniono także wygląd elewacji.

Z pierwotnej gotyckiej budowli stosunkowo najlepiej zachowało się gotyckie, wieloboczne prezbiterium ujęte w szkarpy a także ostrołukowe portale.

Wnętrze kościoła, przykryte stropem, posiada wystrój barokowy. Zachowało się także kilka cennych, renesansowych i barokowych epitafiów, w tym najcenniejsze epitafium drewniane z postacią Śmierci i Czasu, wykonane w 1710 roku przez krakowskiego snycerza J. Hankisa. Jest to jedno z dwóch zachowanych w Polsce takich epitafiów.

Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica z ok. 1724 roku o konstrukcji słupowej. Dach dzwonnicy, z ośmioboczną wieżyczką - latarnią, jest nowszy.

Kościół otacza murowane ogrodzenie.

widok ogólny
fasada
widok na prezbiterium
prezbiterium
kruchta
portal wejściowy
sygnaturka
wnętrze
portal ostrołukowy
drewniane epitafium
chrzcielnica
epitafium i herb na elewacji
epitafium
herb
dzwonnica
dzwonnica i ogrodzenie


piątek, 25 grudnia 2015

Skawina - pałacyk " Sokoła"

 W Parku Miejskim w Skawinie ( powiat krakowski, gmina Skawina) znajduje się urokliwy budynek dawnego Towarzystwa Gimnastycznego „ Sokół”.

Budynek wzniesiono na miejscu warownego zamku pochodzącego, prawdopodobnie, jeszcze z czasów Kazimierza Wielkiego. Zamek zniszczył Potop Szwedzki. Po dawnych umocnieniach warowni pozostał tylko sztuczny nasyp, na którym stoi opisywana budowla.

Pod koniec XIX wieku, teren ten przekazano Towarzystwu Gimnastycznemu i wówczas zrodził się pomysł wzniesienia siedziby Towarzystwa.

W latach 1904-1906 powstał, według projektu Wincentego Koczarkiewicza, niewielki pałacyk, który stał się centrum życia sportowego i kulturalnego miasta oraz siedzibą drużyny „Sokoła”. Mieściły się w nim sale gimnastyczne a później także kino i teatr.

Po wojnie znalazły tutaj siedzibę najpierw klub sportowy a następnie Dom Kultury.

W 1982 roku wokół pałacyku założono Park Miejski.

Od 1992 roku w pałacyku mieści się Centrum Kultury i Sportu w Skawinie.

Kilka lat temu budynek został odnowiony.

widok ogólny
panorama
elewacja boczna i tylna
elewacja boczna
fasada
wieżyczka
okno fasady
ściana szczytowa
tablica pamiątkowa
pomnik króla Kazimierza Wielkiego
postać króla
pamiątkowy platan
tablica przy platanie
park jesienią
park latem
aleja parkowa

niedziela, 20 grudnia 2015

Racławice - kościół Narodzenia NMP

 Drewniana świątynia w Racławicach ( powiat krakowski, gmina Jerzmanowice-Przeginia) powstała w 1511 roku. Jej styl określony jest jako małopolska odmiana kościoła późnogotyckiego.

Jest to budowla orientowana, jednonawowa o konstrukcji zrębowej, zbudowana z drewna modrzewiowego.

Kościół posiada, od wschodu, wielobocznie zamknięte prezbiterium, węższe od nawy. Nawę od zachodu poprzedza niska wieża z przełomu XVII i XVIII wieku, o konstrukcji słupowej. Zasadniczej bryle towarzyszy zakrystia przylegająca do prezbiterium oraz kruchta w przyziemiu wieży a także druga kruchta, znajdująca się przy nawie, a pochodząca z XIX wieku. Kościół nakrywa dach wielopołaciowy z gontu wsparty na kroksztynach i zwieńczony sygnaturką.

Do drugiej połowy XX wieku kościół otaczały otwarte soboty, które zlikwidowano podczas ówczesnego remontu.

Wnętrze świątyni, kryte stropem, zdobią manierystyczne polichromie z pierwszej połowy XVII wieku, odkryte w 1952 roku. Polichromie te nawiązują do średniowiecznej tradycji Biblii dla ubogich.

Na belce tęczowej znajduje się najcenniejszy zabytek świątyni – późnogotycka grupa Ukrzyżowania z początku XVI wieku.

W kościele zachował się także kamienny nagrobek z leżącą postacią rycerza, z początku XVII wieku oraz dwa portale z nadprożami wyciętymi w tzw. „ośli grzbiet”.


Obok kościoła znajduje się metalowa, obita deskami, dzwonnica z XX wieku, nakryta dachem czterospadowym.

widok ogólny

widok na prezbiterium

prezbiterium

elewacja południowa

elewacja południowa zimą

prezbiterium i zakrystia

fasada

fragment konstrukcji dachu

wnętrze

ołtarz główny

renesansowa polichromia nawy

fragment polichromii

św. Krzysztof

portal do zakrystii

okucie drzwi

ołtarz boczny

Grupa Ukrzyżowania

balustrada chóru

ambona

zdemontowany ołtarz

fragment gotyckiego ołtarza

barokowy lawaterz

płyta nagrobna

fragment płyty z postacią zmarłego

inskrypcja

widok na dzwonnicę

dzwonnica