Do najokazalszych świątyń Krakowa należy,
wzniesiony w dzielnicy Kazimierz, kościół bazylikowy Bożego Ciała.
Powstanie świątyni wiąże się z fundacją
króla Kazimierza Wielkiego z około 1340 roku, związaną z lokacją miasta
Kazimierz.
Kościół powstawał etapami. Do 1348 roku
wykonano fundament pod całą budowlę oraz prezbiterium do połowy wysokości. Po
tym czasie prace wykonywano sporadycznie a w końcu je przerwano do roku 1380.
Już wówczas patronat nad kościołem przejęło miasto.
Podczas późniejszej kontynuacji prac
zmieniono pierwotną, halową koncepcję korpusu nawowego świątyni na bazylikową.
Od 1405 roku pieczę nad kościołem przejęli,
sprowadzeni przez Władysława Jagiełłę, kanonicy regularni.
Na początku XVI wieku zakończono zasadniczą
budowę bazyliki wznosząc szczyt fasady oraz dokonując konsekracji kościoła.
W kilkadziesiąt lat później bryłę budowli
wzbogaciła wieża. Obecna kilkukondygnacyjna wieża to efekt późniejszej
przebudowy i zwieńczenia wieży manierystycznym hełmem. W tym czasie powstały
także kopułowe manierystyczne kruchty a nieco później barokowa kaplica Zwiastowania NMP oraz kaplica Ogrojcowa.
Przez kilka kolejnych wieków świątynię
trawiły wielokrotnie pożary. Podczas najazdu szwedzkiego w kościele mieściły
się magazyny i stajnie.
Dopiero pod koniec XIX wieku miała miejsce
pierwsza profesjonalna renowacja świątyni.
Kościół jest gotycką budowlą bazylikową,
beztranseptową z trzema nawami przedzielonymi filarami, na których wspierają
się ostrołukowe arkady. Wzniesiono go z cegły i kamienia.
Wydłużone, trójbocznie zamknięte,
prezbiterium opinają szkarpy. Fasadę zdobią między innymi, herby Polski i Litwy
umieszczone w jej szczycie. Do nawy bocznej od północy przylega gotycka kaplica
św. Anny.
Z okresu gotyku zachowały się, między
innymi, witraże w w jednym z okien prezbiterium, sklepienia krzyżowo-żebrowe, antepedia niektórych ołtarzy bocznych oraz kilka ostrołukowych portali i brązowa chrzcielnica z XV wieku.
We wnętrzu kościoła dominuje jednak bogate
wyposażenie manierystyczne w tym stalle z obrazami na zapleckach, ilustrującymi
historię zakonu kanoników oraz imponujący ołtarz główny z obrazem Tomasza
Dolabelli oraz barokowe i rokokowe ołtarze boczne i ambona w kształcie łodzi z połowy XVIII wieku.
W bazylice pochowany jest, w manierystycznym
mauzoleum, tutejszy zakonnik bł.
Stanisław Kazimierczyk oraz architekt Bartłomiej Berrecci, twórca Kaplicy
Zygmuntowskiej na Wawelu.
W obrębie muru z bramkami zachowały się
granice dawnego przykościelnego cmentarza a w ścianie muru umieszczono kilka
zachowanych fragmentów płyt nagrobnych.
Od
wschodu i północy kościołowi towarzyszą zabudowania klasztorne z najstarszą
gotycką częścią, stanowiącą dawną zakrystię świeckich księży oraz dwór biskupi.
 |
| widok ogólny |
 |
| zdjęcie archiwalne - Fotopolska |
 |
| panorama - zdjęcie - Fotopolska |
 |
| widok od prezbiterium |
 |
| prezbiterium |
 |
| okna prezbiterium |
 |
| okno gotyckie |
 |
| elewacja południowa |
 |
| elewacja północna |
 |
| fragment elewacji północnej |
 |
| fasada i wieża |
 |
| fragment fasady |
 |
| herby |
 |
| wieża |
 |
| zwieńczenie wieży |
 |
| Ogrojec |
 |
| zakrystia |
 |
| kruchta wejściowa |
 |
| portal gotycki |
 |
| wnętrze |
 |
| wnętrze prezbiterium |
 |
| sklepienie prezbiterium |
 |
| witraże gotyckie |
 |
| ołtarz główny |
 |
| stalle |
 |
| prospekt organowy |
 |
| okna nawy |
 |
| ambona |
 |
| mauzoleum bł. S. Kazimierczyka |
 |
| sarkofag |
 |
| kaplica św. Anny |
 |
| zwornik w kaplicy |
 |
| nagrobek Augustyna Kottwicza z 1550 roku |
 |
| gotyckie antepedium |
 |
| antepedium z herbem |
 |
| gotycka chrzcielnica |
 |
| portal do kaplicy Zwiastowania NMP |
 |
| ołtarz kaplicy |
 |
| kopuła |
 |
| bramka ogrodzenia |
 |
| dziedziniec |
 |
| zabudowania klasztoru |
 |
| portal klasztoru |
 |
| manierystyczne okno |
 |
| przełączka |
 |
| fragmenty gotyckiej płyty nagrobnej w murze ogrodzenia |
