czwartek, 27 stycznia 2022

Rzezawa - kościół Świętej Trójcy

Późno-klasycystyczny murowany kościół w Rzezawie ( powiat bocheński, gmina Rzezawa) powstał w połowie XIX wieku według projektu wiedeńskiego architekta.

Jest to świątynia jednonawowa, wzniesiona na planie krzyża łacińskiego z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą oraz z kaplicami w ramionach. Fasada podzielona jest pilastrami na trzy osie i ozdobiona półkolistymi wnękami z posągami świętych. Jedna z wnęk mieści wejście główne do świątyni. Drugą kondygnację tworzy wtopiona w korpus czworokątna wieża zwieńczona hełmem ostrosłupowym.

We wnętrzu nakrytym sklepieniem z żagielkami na gurtach przeważa wystrój barokowo-klasycystyczny z XVIII i XIX wieku. Z wcześniejszego okresu pochodzi marmurowa chrzcielnica barokowa datowana na wiek XVII.

Polichromia pokrywająca ściany jest współczesna a witraże pochodzą z krakowskiego Zakładu Witraży Żeleńskiego.

widok ogólny

panorama

widok od prezbiterium

prezbiterium

widok na fasadę

fasada

zwieńczenie fasady

hełm wieży

elewacja boczna

wnętrze

ołtarz główny

fragment polichromii

chrzcielnica

witraż

epitafium

kropielnica

brama główna

boczna bramka ogrodzenia

grobowiec

płyta na grobowcu

nagrobek

kapliczka

sobota, 22 stycznia 2022

Nowy Korczyn - stary cmentarz zwany " Ruskim"

Przy ulicy Kingi w Nowym Korczynie ( powiat buski, gmina Nowy Korczyn), w niewielkim zagajniku, znajdują się pozostałości zapomnianego cmentarza, założonego w XVIII wieku.

Nekropolia powstała z inicjatywy władz carskich dla pochówku ciał żołnierzy ekshumowanych z okolicznych miejsc bitew. Potem chowano tutaj carskich urzędników. Przypuszcza się, że spoczywa tutaj około 100 Rosjan. Ze znaczących zmarłych pochowani tutaj zostali; krewny generała Siemiona Budionnego oraz syn generała Michała Miełnikowa. Niestety nie zachowała się żadna mogiła z tych czasów.

Z czasem cmentarz stał się miejscem pochówku także dla zmarłych innych wyznań.

Po 1918 roku rodzina Królikiewiczów, miejscowych właścicieli ziemskich, postanowiła wznieść na cmentarzu rodzinną kaplicę grobową, która, na szczęście, zachowała się, choć bez inskrypcji. Obok tej kaplicy rośnie tzw. " drzewo cierniowe" sprowadzone z ogrodu botanicznego w Krakowie.

Jedynym dobrze zachowanym nagrobkiem na cmentarzu jest nagrobek Edwarda Barcza, założyciela miejscowego OSP oraz w nieco gorszym stanie nagrobek małżonków o nazwisku Florek.

Nekropolia jest nieczynna od ponad 80 lat.

widok ogólny
widok na kaplicę

kaplica

fasada kaplicy

kaplica detal

wnętrze kaplicy

nagrobek rodziny Florków

inskrypcja

fragmenty nagrobków

bezimienny grób

pozostałości nagrobka

metalowy krzyż

nagrobek Edwarda Barcza

inskrypcja na nagrobku

drzewo cierniowe

ciernie na drzewie

poniedziałek, 17 stycznia 2022

Busko-Zdrój-kościół Niepokalanego Poczęcia NMP

Usytuowany w pobliżu rynku w Busku - Zdroju ( powiat buski, gmina Busko-Zdrój) jednonawowy, barokowo-klasycystyczny kościół jest częścią dawnego kompleksu klasztornego zakonu norbertanek, skasowanego na początku XIX wieku.

Istniejąca obecnie budowla jest efektem wielu przebudów, począwszy od wieku XII.

Najstarszym elementem kościoła jest ściana zachodnia z zamurowanym portalem gotyckim z XV wieku.

Zasadnicza bryła jest wynikiem barokowej przebudowy, która miała miejsce pod koniec XVI wieku. Dostawiono wówczas od strony południowej kaplicę ( dzisiaj Matki Boskiej Częstochowskiej) nakrytą kopułą.

W 1820 roku w mieście wybuchł pożar, który nie oszczędził także opisywanej świątyni. W czasie  jej odbudowy zmieniono zasadniczo układ wnętrza przenosząc ołtarz ze strony wschodniej na zachodnią a dawną nawę zamieniając na prezbiterium i dlatego prezbiterium jest szersze od obecnej nawy. Ściana wschodnia została przyozdobiona barokowo-klasycystyczną fasadą.

Kościół po odbudowie zaczął pełnić funkcję świątyni parafialnej.

Ołtarz główny pochodzi z 1804 roku a autorstwo umieszczonego w nim obrazu przypisuje się Franciszkowi Smuglewiczowi.

Ze starszych elementów wystroju warto wspomnieć o kamiennym, manierystycznym epitafium starościny sandomierskiej Anny Kowalkowskiej, pochodzącym z około 1606 roku a znajdującym się w kaplicy oraz manierystycznej tablicy fundacyjnej.

Świątyni na zewnątrz towarzyszą; umieszczona na placu kolumna z figurą NMP z 1738 roku oraz wzniesiona pod koniec XIX wieku dzwonnica.

widok ogólny
zdjęcie archiwalne - rok 1940

widok na fasadę

fasada

zwieńczenie fasady

widok na elewację południową

kaplica

prezbiterium

gotycki portal

wnętrze

ołtarz główny

obraz w ołtarzu głównym

ołtarz boczny

sklepienie nawy

manierystyczne epitafium

tablica fundacyjna

epitafium Rzewuskich

epitafium z portretami

chrzcielnica

ambona

witraż

brama ogrodzenia

dawne budynki klasztorne

dzwonnica

figura NMP