środa, 27 stycznia 2021

Polna - kościół św. Andrzeja

Późnogotycki kościół drewniany w Polnej ( powiat nowosądecki, gmina Grybów) został ufundowany w połowie XVI wieku przez ród Gładyszów.

 Jest to świątynia jednonawowa z prezbiterium, węższym od nawy i zamkniętym trójbocznie z przylegająca od zachodu zakrystią. Na początku XIX wieku została wydłużona nawa a bryłę wzbogaciły kruchty. Całość kryje stromy dach ozdobiony sygnaturką. Okna znajdują się tylko od strony południowej.

 

Wnętrze kryte stropem kryje cenną renesansową polichromię, odkrytą w latach 60-tych XX wieku w prezbiterium. Polichromia pochodzi z  końca XVI wieku a została ufundowana prawdopodobnie przez Mikołaja Gładysza i jego żonę. Przedstawienia figuralne ukazują cykl scen z życia i męki Chrystusa, Sąd Ostateczny, wizerunki apostołów oraz  klęczące postacie fundatorów.

 

Ołtarze pochodzą z epoki późnego baroku. W ołtarzu głównym znajduje się renesansowy obraz NMP z Dzieciątkiem. Z innych starszych elementów warto wymienić  chrzcielnicę i  kropielnicę z XVI wieku oraz portal do zakrystii z nadprożem wygiętym w ośli grzbiet.

 

Przy kościele stoi murowana dzwonnica parawanowa z XIX wieku.


widok ogólny

panorama


zdjęcie archiwalne - Fotopolska

kościół i dzwonnica

prezbiterium i zakrystia

elewacja północna

kruchta

wnętrze

ołtarz główny - zdjęcie ze strony parafii

polichromia i portal

chór - zdjęcie ze strony parafii

kropielnica

dzwonnica parawanowa

piątek, 22 stycznia 2021

Limanowa - dwór Marsów

Obecny budynek dworski w Limanowej ( powiat limanowski, gmina Limanowa) powstał na przełomie XVIII i XIX wieku, na obszarze dawnej miejscowości Stara Wieś.

 Najstarsza partia dworu do murowana część zachodnia z podpiwniczeniem, pochodząca jeszcze z czasów rodziny Dunikowskich, gospodarującej tutaj od połowy XVIII wieku do lat 40-tych wieku następnego.

 

Od około 1855 roku majątek wraz z dworem przejął stopniowo Antoni Józef Mars, ożeniony z krewną ówczesnych właścicieli.

 

Rodzina Marsów przyczyniła się do znacznego rozwoju Limanowej. Rozbudowano gospodarkę hodowlaną ( znana hodowla bydła rasy polskiej),  rozpoczęto na szeroką skalę produkcję piwa w miejscowym browarze ( piwo „marsowe") oraz doprowadzono do ożywienia handlu.

 

Wraz z rozwojem majątku przebudowano także dwór, poprzez dobudowanie części wschodniej z werandą ( nie istnieje) oraz ryzalitów od strony ogrodu. Na początku XX wieku powstał także obszerny ganek z kolumnami oraz facjatką ujętą w esowate spływy. Całość nakrywa dach mansardowy.

 

Dwór otacza, znacznie okrojony, dawny park dworski.

 

Po zakończeniu II wojny światowej i znacjonalizowaniu  majątku w budynku dworu mieściły się różne instytucje. Od 1987 roku funkcjonuje w nim Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - dwór - początek XX wieku

fasada

widok na ganek

ganek 

podcienie ganku

kolumny

elewacja boczna

elewacja ogrodowa

podjazd

pokój mieszczański

meble

rzeźbiona szafa

aleja parkowa

kaplica

wiatrak " koźlak" w parku

niedziela, 17 stycznia 2021

Rożnowice - kościół św. Andrzeja

Położony w centrum Rożnowic ( powiat gorlicki, gmina Biecz), na niewielkim wzgórzu, późnobarokowy drewniany kościół został wzniesiony w latach 1756-1764.

Jest to świątynia trójnawowa z trójbocznie zakończonym, węższym prezbiterium. Bryłę wzbogacają dwie kruchty; od zachodu i południa. Jednak największą ozdobą bryły kościoła jest wieloczłonowa wieża, częściowo przylegająca do kościoła od zachodu.

 

We wnętrzu krytym pozornym sklepieniem ( nawa i prezbiterium) oraz płaskim stropem ( nawy boczne)  zwraca uwagę faliście wygięta belka tęczowa z barokowym krucyfiksem. Faliście wygięty jest także parapet chóru. Nawy oddzielone są drewnianymi kolumnami podtrzymującymi spłaszczone łuki arkad. Zarówno kolumny jak i arkady i łuk tęczowy pokryte są polichromią przypominającą imitację marmuru.

 

Ołtarze i ambona oraz chrzcielnica pochodzą z XVIII wieku. Zachowały się także fragmenty polichromii z tego samego okresu.

 

W 1992 roku świątynia częściowo spłonęła od uderzenia pioruna. Została jednak odbudowana a wieża zrekonstruowana. Także w tym samym roku co pożar miała miejsce kradzież części cennego wyposażenia kościoła.

 

Obecnie kościół pełni funkcję świątyni filialnej.


widok ogólny

panorama
wieża - zdjęcie archiwalne NAC
fasada

wieża

widok na prezbiterium

prezbiterium

krucyfiks w barokowej oprawie

widok na elewację północną

kościół i ogrodzenie

wnętrze

ołtarz główny

ołtarz boczny

łuk tęczowy

"marmurowa" polichromia

balkon chóru

ambona

chrzcielnica

nadpalony portal

manierystyczna rzeźba

stacja Drogi Krzyżowej

szafa w zakrystii

XIX- wieczna umywalka

kropielnica

skarbonka z czaszką

detal skarbonki