sobota, 27 maja 2023

Sławków - kaplica św. Jakuba

Kaplica św. Jakuba w Sławkowie ( powiat będziński, gmina Sławków) została wzniesiona na miejscu dawnego gotyckiego kościoła św. Jana i klasztoru zakonu duchaków. Przez kilka stuleci, po zniszeniu średniowiecznych zabudowań w wieku XV, teren ten nie był zabudowany.

 

Dopiero w roku 1827, ówczesny burmistrz miasta i właściciel kopalni galmanu Jakub Kubiczek ufundował w tym miejscu murowaną kaplicę.

 

Jest to niewielka budowla murowana, otynkowana, na planie prostokąta z absyda od wschodu i kwadratową kruchtą od zachodu. Obecnie, po remoncie, przywrócono kaplicy dach z gontu. Przed kruchtą znajduje się krypta, będąca, prawdopodobnie pozostałością średniowiecznej świątyni.

 

Całość otacza murowane ogrodzenie z żelazną bramą.

 

Kaplica należy do kościoła parafialnego w Sławkowie.


widok ogólny

panorama

fasada


fasada - zdjęcie archiwalne - Fotopolska

elewacja północna


poniedziałek, 22 maja 2023

Młodzawy Małe - kościół św. Ducha i Matki Boskiej Bolesnej

Późnobarokowy murowany kościół w Młodzawach Małych ( powiat pińczowski, gmina Pińczów) został wzniesiony w I połowie XVIII wieku z fundacji Michała Kępskiego i jego żony. Być może projektantem świątyni był krakowski architekt Kacper Bażanka.

 Jest to trójnawowa świątynia bazylikowa z transeptem z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Po bokach prezbiterium znajdują się symetryczne, piętrowe przybudówki. Nawy boczne tworzą połączone kaplice.

 

Okazała dwukondygnacyjna fasada ujęta jest na wyższej kondygnacji w masywne woluty i zwieńczona trójkątnym szczytem. Rozczłonkowaną pilastrami elewacje zdobią posągi świętych.

 

Wnętrze świątyni nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami ( nawa główna i prezbiterium) wspartym na wydatnym gzymsie.

 

Wystrój pochodzi przeważnie z XVIII wieku w tym rokokowy ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej Bolesnej z XVII wieku.

 

W kryptach grobowych pod prezbiterium i transeptem pochowani są m.in. przedstawiciele rodu Myszkowskich i Wielopolskich a wśród nich margrabia Aleksander Wielopolski, znany polityk konserwatywny i ordynat pińczowski.

 

Kościół otacza mur z kaplicami i dzwonnicą z 1779 roku.


widok ogólny

panorama

widok na fasadę

fasada


fasada - grafika - zbiory CBN Polona

portal wejściowy

zwieńczenie fasady

woluta
kapitel kolumny

kartusz z datą
ryt na elewacji
widok na elewację południową

elewacja południowa

elewacja północna

prezbiterium

wnętrze

ołtarz główny

sklepienie

widok na kaplice

posągi

detal

chór

ołtarz boczny

stalle

ambona

chrzcielnica

chrzcielnica - detal

kropielnica

epitafium Aleksandra Wielopolskiego

epitafium

widok na dzwonnicę

dzwonnica

tablica

ogrodzenie

stacja Drogi Krzyżowej
figura na dziedzińcu
nagrobek

środa, 17 maja 2023

Bielsko-Biała - pomnik Marcina Lutra

W Bielski-Białej, na placu Marcina Lutra w centrum zwanym Bielskim Syjonem stoi okazały pomnik niemieckiego  reformatora religijnego wykonany z brązu.

 

Pomysłodawca wzniesienia monumentu był właściciel miejscowej fabryki włókienniczej Heirlich Wilhelm Forster a pieniądze na budowę pozyskiwano z datków ewangelickiej społeczności, która w Bielsku była bardzo liczna, oraz ze sprzedaży „ cegiełek” z wizerunkiem protestanckiego reformatora.

 

Autorem pomnika jest wiedeński rzeźbiarz Franz Vogl, który wybrał miejsce jego usytuowania w  pobliżu ewangelickiego Kościoła Zbawiciela. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce we wrześniu 1900 roku.

 

Pomnik przedstawia stojącą sylwetkę mężczyzny ubranego w togę z wyciągniętymi rękami trzymającymi biblię. Postać Lutra stoi na granitowym cokole.

 

W 1945 roku nieliczne istniejące pomniki Lutra w Polsce zostały zniszczone. Pomnik w Bielsku – Białej ocalał, ponieważ został ostrzelany przez wojska radzieckie.

 

Obecnie jest to jedyny pomnik Marcina Lutra w naszym kraju.


widok ogólny

pomnik z boku

archiwalna pocztówka

postać Lutra
ręce i Biblia

ujęcie z tyłu

granitowy postument

detal ogrodzenia

ewangelicki Kościół Zbawiciela

Studnia Pastorów