sobota, 27 lipca 2019

Sobolów - kościół Wszystkich Świętych

Drewniana świątynia stojąca w centrum wsi Sobolów ( powiat bocheński, gmina Łapanów) powstała prawdopodobnie pod koniec XVI wieku. W późniejszych wiekach był kilkakrotnie przebudowywany.

Kościół jest budowlą jednonawową, oszalowaną i nakrytą dachem z gontu ozdobionym sygnaturką. Posiada zamknięte trójbocznie prezbiterium, do którego przylega zakrystia i kaplica św. Anny oraz szerszą nawę poprzedzoną kruchtą od zachodu.W pierwotnej wersji świątynia była niewielkich rozmiarów i obejmowała obszar dzisiejszego prezbiterium. W 1757 roku kościół był remontowany ( data na belce stropowej w zakrystii) i częściowo przebudowany w duchu baroku, ale zasadnicza zmiana bryły świątyni nastąpiła w latach 1923-1933. Wydłużono wówczas prezbiterium oraz nawę, odtworzono soboty.

Wnętrze świątyni nakrywa kolebkowe sklepienie pozorne. W prezbiterium zachowały się fragmenty iluzjonistycznej polichromii barokowej z XVIII wieku z wyobrażeniem Apostołów.

Wyposażenie pochodzi głównie z okresu późnego baroku. W XIX-wiecznym ołtarzu głównym znajduje się datowany na XVII wiek obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Zwraca także uwagę marmurowa barokowa chrzcielnica z XVII wieku, belka tęczowa z barokowym krucyfiksem, rokokowa ambona oraz ciekawe rokokowe konfesjonały.

Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica z XVII wieku z zawieszonym w niej gotyckim dzwonem. Dzwonnica została przesunięta na obecne miejsce i umieszczona na kamiennej podmurówce w XX wieku.

Przy kościele znajduje się, wmurowany w ścianę ogrodzenia, kamienny grobowiec.

widok ogólny
panorama
prezbiterium z Ogrojcem
soboty przy prezbiterium
fasada
wejście główne
daszek nad wejściem głównym
okna
wejście boczne
wnętrze
fragment barokowej polichromii
belka tęczowa
chór
detal portalu do zakrystii
ambona
chrzcielnica
epitafium
konfesjonał
widok na dzwonnicę
dzwonnica
grobowiec
fragment grobowca




poniedziałek, 22 lipca 2019

Imbramowice - stary cmentarz

Stary cmentarz katolicki w Imbramowicach ( powiat olkuski, gmina Trzyciąż) został założony na początku XIX wieku jako miejsce pochówku zmarłych parafii św. Benedykta. Na cmentarz prowadzi klasycystyczna murowana brama z 1848 roku, ozdobiona półkolumnami i boniowaniem. Brama zawiera w sobie zdewastowaną dawną kaplicę pogrzebową.

Najstarszym zachowanym nagrobkiem jest mogiła zmarłej w 1851 roku Józefiny Frej, guwernantki z dawnej szkoły klasztornej norbertanek z pobliskiego klasztoru.

Zniszczenia II wojny światowej, gdy wojska radzieckie urządziły na cmentarzu zagrodę dla bydła, spowodowały, że wiele starych nagrobków i mogił zostało zniszczonych lub uszkodzonych.

Na cmentarzu uwagę zwraca, ogrodzona metalowymi słupkami połączonymi łańcuchem, mogiła 41 powstańców styczniowych, którzy zginęli w tzw. bitwie pod Imbramowicami 15 sierpnia 1863 roku. Warto dodać, że ziemia z tej mogiły została złożona na Kopcu Piłsudskiego w Krakowie podczas jego sypania w 1935 roku.

Wśród ofiar bitwy był także dzierżawca majątku w Glanowie Leon Rutkowski, który jest pochowany obok w grobie rodzinnym.

Po jego śmierci dwór przeszedł na własność pochodzącej ze Słowacji rodziny Novaków. Rodzina ta to dzisiaj jest właścicielem dworu a cmentarz jest rodzinną nekropolią. Z tej rodziny pochowano tutaj m.in. Zygmunta Novaka, architekta krajobrazu, inicjatora powstania Jurajskiego Parku Krajobrazowego oraz przedwojennego posła na sejm Tadeusz Novaka.

Obecnie, po założeniu nowego cmentarza, pochówki na starej nekropolii są organizowane rzadko.

widok ogólny

cmentarz-nagrobki

widok na bramę

brama

brama-wejście

brama-detal

tablica na bramie

dawna aleja

zniszczona część cmentarza

mogiła powstańców 1863 r.

tablica na mogile
najstarszy nagrobek na cmentarzu- zdjęcie Włochu - Fotopolska
stary grobowiec

grobowiec prof. Novaka

nagrobek z kolumną

stary krzyż

zniszczony grobowiec

trzy grobowce

mogiła dziecka

skromny nagrobek

figura

środa, 17 lipca 2019

Podole - Górowa - kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Kościół parafialny w miejscowości Podole –Górowa ( powiat nowosądecki, gmina Gródek nad Dunajcem) został wzniesiony około 1540 roku na miejscu wcześniejszej świątyni.

Jest to drewniana świątynia późnogotycka pierwotnie bezwieżowa. Posiada trójbocznie zamknięte prezbiterium oraz szerszą nawę, nakryte jednym dachem jednokalenicowym. Do prezbiterium przylega niewielka zakrystia oraz kruchta z boku nawy.

W XVIII wieku dobudowana została od zachodu czterokondygnacyjna wieża o konstrukcji słupowej zakończona pozorną izbicą i hełmem barokowym.

Wnętrze nakrywa strop z dekoracją kasetonową. W kościele zachowały się gotyckie okna z profilami z łukiem w „ ośli grzbiet”, arkadowa tęcza z gotyckim krucyfiksem z XVI wieku  oraz dwa uszate portale z XVII wieku.

W latach 50-tych XX wieku odkryto renesansową polichromię figuralną z 1542 roku. Na deskach parapetu chóru zachowały się, użyte wtórnie, deski z fragmentami gotyckich malowideł szablonowych z I połowy XVI wieku. Deski te były pierwotnie częścią stropu.

Manierystyczny ołtarz główny ma formę  tryptyku i datowany jest na drugą połowę XVI wieku. Z wyposażenia świątyni uwagę zwraca także kamienna rzeźbiona chrzcielnica późnogotycka z pierwszej połowy XVI wieku, kamienna płyta nagrobna w ołtarzu bocznym oraz dwie kamienne kropielnice.

W mur okalający kościół wmontowano XVIII- wieczną płytę nagrobną z leżącą postacią nieznanego duchownego.

widok ogólny
elewacja południowa 
prezbiterium
wieża
strop kasetonowy
chrzcielnica
dekoracja chrzcielnicy
polichromia
ołtarz - tryptyk
ambona
kropielnica
płyta nagrobna duchownego