sobota, 29 października 2022

Kazimierza Wielka - cukrownia "Łubna"

Cukrownia w Kazimierzy Wielkiej ( powiat kazimierski, gmina Kazimierza Wielka) powstała z inicjatywy hrabiego Kazimierza Łubieńskiego w roku 1845, jako jedna  z pierwszych w Królestwie. Swoją nazwę zawdzięcza skrótowi nazwiska założycieli.

Jej dalszy rozwój był dziełem wnuka Kzimierza, Leona Łubieńskiego. Jednak konieczność ciągłych inwestycji spowodowała zadłużenie przedsiębiorstwa, co doprowadziło do przekształcenia cukrowni w Towarzystwo Akcyjne, z mniejszościowym już udziałem rodziny Łubieńskich. Jednym z jej współzałożycieli i prezesem został Edward Tołłoczko a następnie jego syn Julian.

Fabrykę rozbudowano a większość zachowanych do dzisiaj budynków pochodzi z tego okresu, w tym charakterystyczna baszta, przeznaczona z czasem na mieszkanie dla praktykantów.

Po wojnie cukrownia funkcjonowała już jako zakład państwowy a następnie prywatny, do roku 2006.

Obecnie budynki cukrowni mają status zabytku i są powoli odnawiane.

widok ogólny
                                                                   
panorama

zdjęcie archiwalne

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

widok na budynek główny
budynek główny

ryzalit

zwieńczenie ryzalitu

data powstania cukrowni

budynki zakładu

jeden z budynków

ogrodzenie

komin

mostek

baszta

baszta - zdjęcie archiwalne

panorama

zwieńczenie baszty

okno

data renowacji

poniedziałek, 24 października 2022

Sławków - kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Obecny kościół parafialny w Sławkowie ( powiat będziński, gmina Sławków) powstał w XIII jako świątynia wczesnogotycka.  Najstarszą częścią budowli jest ceglane prezbiterium zamknięte ścianą prostą i zwieńczone szczytem z okulusem. Prezbiterium jest oszkarpowane i ozdobione fryzem. Prawdopodobnie w XV wieku dobudowano do prezbiterium nawę, którą z czasem przebudowano ( XVIII i XIX wiek ) i otynkowano. Do nawy od zachodu przylega gotycka wieża, później podwyższona i nakryta barokowym hełmem a następnie poprzedzona kruchtą.

Prezbiterium nakrywa oryginalne sklepienie krzyżowo- żebrowe.

Wyposażenie kościoła utrzymane jest w stylu baroku i rokoka.

W nawie na uwagę zasługuje okazały ścienny nagrobek biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka wykonany w stylu rokokowym z elementami klasycystycznymi. Centralne miejsce nagrobka zajmuje portret zmarłego z herbem.

W  prezbiterium, za ozdobnymi stallami, kryje się jeszcze jeden nagrobek. Jest to kamienna płyta z wyobrażeniem Sebastiana Nyskowskiego, starosty sławkowskiego, jako leżącego rycerza w zbroi. Płyta pochodzi z XVII wieku.

Kościół otacza kamienne ogrodzenie z bramą.

Przy opisywanej świątyni zachował się budynek starej plebanii z XIX wieku.

widok ogólny
zdjęcie archiwalne

widok na elewację południową i prezbiterium

prezbiterium

okna

fryz

elewacja północna

fasada

zwieńczenie wieży

kruchta zachodnia

wnętrze

ołtarz główny

krucyfiks

sklepienie prezbiterium

łuk tęczowy

stalle

nagrobek Nyskowskiego

nagrobek zdjęcie archiwalne -Tow. Opieki nad Zabytkami

herb na portalu do zakrystii

portal gotycki

ambona

chór

pomnik nagrobny biskupa K. Sołtyka

portret zmarłego

napis

sklepienie nawy

ołtarz boczny

chrzcielnica

kropielnica

otoczenie

stacja Drogi Krzyżowej

brama

fragment bramy

stara plebania

ganek plebanii