Czerna - klasztor karmelitów bosych i kościół

Zespół klasztorny karmelitów bosych w Czernej ( powiat krakowski, gmina Krzeszowice) położony jest w malowniczej okolicy parku krajobrazowego Dolinek Krakowskich, w rezerwacie Doliny Eliaszówki.

Powstał z fundacji wojewodziny krakowskiej Agnieszki z Tęczyńskich Firlejowej. Początkowo, w 1625 roku, założono erem- pustelnię, ale w innym miejscu. Jednak z powodu braku wody musiano przenieść erem w inne miejsce i wybrano porośniętą lasem dolinę, leżącą między Paczółtowicami a Czerną.

Budowę klasztoru rozpoczęto na nowym miejscu w 1629 roku a w 1644 roku konsekrowano kościół św. Eliasza. Do roku 1805 cały kompleks, otoczony murem, pełnił funkcję pustelni i nie był dostępny z zewnątrz. W 1691 roku pomiędzy wzgórzem klasztornym a pobliską górą wzniesiono Most Pustelniczy wsparty na arkadach ( obecnie w ruinie). Z mostem tym, zwanym także Mostem Diabelskim, wiąże się wiele legend.

W połowie XIX wieku, gdy zlikwidowano klauzulę a kościół udostępniono wiernym, zmienił on wezwanie na sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej. Wiązało się to z rosnącym kultem obrazu znajdującego się w kościele. Warto wspomnieć, że przeorem klasztoru był na przełomie XIX i XX wieku ojciec Rafał Kalinowski, obecnie święty.

Klasztor ma plan czworoboku, w który wpisany jest kościół wzniesiony na planie krzyża łacińskiego, do którego przylegają dwie kaplice, w tym kaplica św. Rafała Kalinowskiego z jego relikwiami. Takie usytuowanie kościoła spowodowało powstanie czterech wewnętrznych małych dziedzińców ( wirydarzy) z wejściami do cel zakonników.

Kościół ma wystrój wczesnobarokowy. Ołtarze, portale i posadzka wykonane zostały z czarnego marmuru, wydobywanego, w należącym wówczas do klasztoru, kamieniołomie w Dębnikach. W ołtarzu bocznym znajduje się, otoczony kultem, obraz Matki Boskiej Szkaplerznej, datowany na XVIII wiek. Pod posadzką kościoła pochowana została fundatorka klasztoru Agnieszka Firlejowa.

Do klasztoru przylega cmentarz z XIX wieku, gdzie pochowani są braci zakonni.

W 1966 roku odbudowano jeden z dawnych domków pustelniczych ( było ich pierwotnie 12), który nazwano pustelnią św. Agnieszki. W latach 1986-1990 wzniesiono, na stoku wzgórza, stacje drogi krzyżowej. Uwagę zwraca także, umieszczona niedaleko bramy wejściowej, studnia klasztorna, nakryta cebulastym dachem z gontu.

widok ogólny

kościół klasztorny - zdjęcie archiwalne

panorama

panorama - zdjęcie archiwalne

widok na klasztor

widok na klasztor - archiwalne

zabudowania klasztoru

kościół

schody

dziedziniec z bramą klasztorną

widok na bramę klasztorną - zdjęcie archiwalne

brama wejściowa

zwieńczenie portalu

herb na bramie

portal do kościoła

wnętrze kościoła

ołtarz główny

ołtarz boczny

sklepienie nawy kościoła

płyta nagrobna fundatorki

portal wewnętrzny kościoła

widok na cmentarz zakonników

cmentarz - zdjęcie archiwalne

cmentarz zakonników

grób zakonnika

grobowiec norbertanek

nagrobek generała Błendowskiego

epitafium generała

studnia