Ryczów- pałac

poniedziałek, 9 czerwca 2014

Ryczów- pałac

W rozległym parku w Ryczowie ( powiat wadowicki, gmina Spytkowice) stoi eklektyczny pałac wzniesiony w stylu tzw. arkadowym, wywodzącym się z niemieckiej architektury romańskiej.

Został wybudowany w latach 1862-1864 na zlecenie ówczesnego właściciela Ryczowa, Tytusa Drohojowskiego.

Pałac jest dwukondygnacyjny, wzniesiony na planie litery L. Fasada wzbogacona jest ryzalitami zakończonymi trójkątnymi szczytami. Północno-wschodni narożnik zdobi wieloboczny ryzalit z loggią. Okna zamknięte są półkoliście. Fasadę wieńczy, biegnący po całości, gzyms arkadkowy.

Pałac otacza, założony w tym samym czasie, park w stylu angielskim o charakterze romantycznym. W parku można spotkać okazy drzew egzotycznych oraz azalii pontyjskich.

Park został wpisany do rejestru zabytków już w roku 1936.

Po śmierci fundatora pałacu cały majątek odziedziczyła córka Józefa, która wyszła za mąż za Mieczysława Błażowskiego. Niestety nowy gospodarz okazał się utracjuszem i hazardzistą a z czasem i alkoholikiem. Majątek został zadłużony. Długi były tak wielkie, że Błażowski popełnił z ich powodu samobójstwo w swoim gabinecie w pałacu w roku 1884. W chwili śmierci miał tylko 41 lat.

Wdowa wraz z córką i synem, który urodził się już po śmierci ojca, starała się wyprowadzić majątek z długów. Niestety nie było to możliwe. Syn okazał się bardzo chorowity i także zmagał się z alkoholizmem. Zmarł młodo a majątek, za wyjątkiem pałacu, rozparcelowano i częściowo zlicytowano.

Pałac wraz z parkiem nabył w 1936 roku, od będącej już w podeszłym wieku Józefy Błażowskiej, generał Zygmunt Piasecki, dowódca krakowskiej brygady kawalerii. Poprzednia właścicielka zastrzegła sobie jednak przy sprzedaży, w dożywocie kilka pokoi wydzielonych w pałacu wraz z utrzymaniem dla niej, jej damy do towarzystwa i mnóstwa kotów. Nowy właściciel pałacu zgodził się na te warunki.

Lata 1936-1939 to zaledwie kilka lat, kiedy pałac przeżywał swoją świetność. Generał Piasecki okazał się znakomitym gospodarzem. W pałacu kwitło życie towarzyskie, gdyż zarówno generał jak i jego żona byli bardzo gościnni.

Gdy wybuchła Druga Wojna Światowa, generał wyruszył na front a jego żona wyjechała wraz z dziećmi na wschód. Lecz po kilku tygodniach, ze względu na inwazję sowiecką, wróciła do pałacu w Ryczowie, który podczas jej nieobecności został splądrowany.

Generał Piasecki dostał się do niewoli niemieckiej i już nigdy do Ryczowa nie powrócił. Zmarł w 1954 roku w Nicei. Żona wraz z dziećmi przeżyła w pałacu cała okupację, udzielając schronienia uchodźcom. W budynku pałacu znajdował się także, przez pewien czas, radziecki szpital polowy, co przyczyniło się do całkowitej dewastacji pałacu i parku.

Po 1945 roku majątek rozparcelowano a właścicieli wywłaszczono. Pani Piasecka zamieszkała w Krakowie, gdzie zmarła w 1991 roku mając 88 lat.

Budynki folwarczne i pałac przejęło PGR. Od lat 70-tych mieściły się tu biura i sklepy Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska. W roku 1980 pałac został opuszczony.

Córka generała odzyskała jednak pałac, kupując go w roku 1991 wraz z parkiem.

Obecnie w pałacu mieści się stała ekspozycja poświęcona generałowi Zygmuntowi Piaseckiemu. W roku 2010 założona została fundacja „ Pałac w Rryczowie”, dążąca do utworzenia w pałacu muzeum regionalnego o charakterze niepodległościowo-artystycznym.

Ciekawostką związaną z pałacem jest istnienie ducha. Duchem tym jest niefortunny mąż Józefy z Drohojowskich, baron Mieczysław Błażowski. Po popełnieniu samobójstwa, jego zjawa zaczęła, według okolicznej ludności, nawiedzać pałac pod postacią wysokiego jeźdźca na karym koniu.

Zjawa ta, podobno, po zlikwidowaniu pokoju, w którym zginał baron, przestała się przez pewien czas pojawiać w budynku pałacu, ale z kolei zaczęła ukazywać się poza nim.

Ostatni raz duch pojawił się w latach 90-tych XX wieku.

Zjawa barona Błażowskiego figuruje w Leksykonie Duchów Polskich.

Drugą ciekawostką jest fakt, że na terenie parku, nad stawem, znajdował się stary, drewniany dwór, który pozostał tu z czasów, gdy w majątku gospodarowali Cystersi. Niestety dwór spłonął w 1865 roku.