wtorek, 16 lutego 2021

Bejsce - kościół św. Mikołaja i kaplica Firlejów

Kościół parafialny w Bejscach ( powiat kazimierski, gmina Bejsce) powstał jako budowla gotycka pod koniec XIV wieku.

Jest to świątynia jednonawowa z węższym prezbiterium zamkniętym wielobocznie oraz przyległą do niego od północy zakrystią. Jako budulec wykorzystano cegłę a w fundamentach kamienne ciosy. Elewacje boczne  opinają szkarpy a wnętrze oświetlają okna ostrołukowe z maswerkami oraz dwa okulusy. Zachowały się także gotyckie, ostrołukowe portale profilowane oraz sklepienie krzyżowo-żebrowe w prezbiterium.

W 1963 roku odkryto w prezbiterium gotycką polichromię  figuralną,  przedstawiającą sceny z życia Chrystusa.

Także w prezbiterium zwraca uwagę późnorenesansowy nagrobek młodo zmarłej Elżbiety Firlejówny z leżącą postacią dziewczęcą trzymającą w dłoni kwiatek.

Do cennych zabytków wyposażenia należy alabastrowa chrzcielnica  z końca XVI wieku.

Bryła opisywanej świątyni uległa zmianie pod koniec XVI wieku, gdy po śmierci żony, ówczesny właściciel miejscowości, wojewoda krakowski Mikołaj Firlej, postanowił wznieść od południa kaplicę grobową.

Kaplicę zbudował w stylu manierystycznym związany z warsztatem królewskim Santi Gucciego Tomasz Nikiel z Pińczowa, wzorując się jagiellońskiej kaplicy na Wawelu.

Powstałą w latach 1594-1600 budowlę cechuje na zewnątrz prostota i oszczędność detali dekoracyjnych. Wnętrze natomiast zaskakuje bogactwem form i dekoracji.

Do kaplicy prowadzi półkolisty portal z kamienną bramką. Ściany wewnętrzne podzielone zostały pilastrami i łukami  na arkadowe wnęki przypominające łuk triumfalny. Te podstawowe podziały zostały jednak silnie zatarte przez pełną przepychu i ekspresji fantazyjną dekorację wykonaną z szarego piaskowca, czerwonego marmuru i alabastru.

Kopułę kaplicy oraz łuk portalu wejściowego zdobią kasetony z rozetami. 

Na wschodniej ścianie umieszczono kamienny, bogato rzeźbiony ołtarz z figurą Zmartwychwstałego Chrystusa.

Zachodnią ścianę wypełnia natomiast okazały nagrobek z klęczącymi po bokach i adorującymi krucyfiks postaciami Mikołaja Firleja i jego pierwszej żony Elżbiety. Postacie zmarłych otaczają fantazyjne płaskorzeźby skrzydlatych smoków i innych stworów oraz woluty i zwoje roślinne. Dolną partię nagrobka zdobi okazały kartusz herbowy.

W okresie baroku bryła kościoła wzbogaciła się o drugą, znacznie skromniejszą kaplicę, dostawioną do korpusu nawy od północy. Jest to kaplica św. Anny.

widok ogólny

widok na prezbiterium
prezbiterium

zakrystia

Ogrojec

elewacja południowa

fasada
fasada - zdjęcie archiwalne Fotopolska
wejście

portal gotycki

widok na kaplicę Firlejów


  kaplica Firlejów
kopuła kaplicy

wnętrze

wnętrze prezbiterium

sklepienie prezbiterium

fresk za ołtarzem

polichromia gotycka

fragment polichromii

sceny z życia Chrystusa

portal do zakrystii

nagrobek Elżbiety Firlejówny

postać zmarłej 

ambona

manierystyczna chrzcielnica

wejście do kaplicy Firlejów

kopuła kaplicy

ołtarz w kaplicy
ołtarz - zdjęcie Muzeum Historyczne  Krakowa
nagrobek Firlejów

część centralna nagrobka

postać Mikołaja Firleja

postać Elżbiety Firlej

zwieńczenie nagrobka

herb

detal dekoracyjny

detal

dekoracja malarska kaplicy

głowica 

kropielnica z herbem

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.