Stopnica - kościół śś. Piotra i Pawła

Pięknie wyeksponowany na wzgórzu kościół parafialny w Stopnicy ( powiat buski, gmina Stopnica) powstał z fundacji króla Kazimierza Wielkiego w latach 1349-1362. Pierwotnie świątynia była przybudowana do wcześniejszej kaplicy św. Anny, wzniesionej za czasów Władysława Łokietka.

Nowo powstały kościół był jedną z kilku świątyń ekspiacyjnych, ufundowanych przez króla, jako pokuta za zabicie księdza Marcina Baryczki, krytykującego władcę za rozwiązły tryb życia.

Jest to gotycka budowla wystawiona z ciosów kamiennych, dwunawowa, halowa z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i przylegającą do niego od północy zakrystią. Do korpusu nawowego przybudowane są od południa dwie kaplice, późnogotycka z przełomu XV i XVI wieku oraz wczesnobarokowa, nakryta eliptyczną kopułą z latarnią.Bryłę wzbogacają dodatkowo dwie kruchty’ od zachodu piętrowa, gotycka a od północy renesansowa. Mury świątyni opięte są szkarpami i nakryte stromym dachem dwuspadowym.

Hala korpusu nawowego wsparta jest na dwóch filarach i nakryta sklepieniem krzyżowo- żebrowym ze zwornikami z herbami województw z czasów panowania fundatora. Na jednym ze zworników sklepienia prezbiterium widnieje przedstawienie głowy Kazimierza Wielkiego.

Drugi wizerunek króla możemy zobaczyć na płaskorzeźbionym gotyckim antependium ołtarza głównego, pochodzącym z XIV wieku.

Z czasów gotyckich zachowały się także ostrołukowe okna dwudzielne z laskowaniem oraz kilka portali.

Do cennych elementów wyposażenia należy późnorenesansowy, malowany na desce, obraz Matki Boskiej Stopnickiej z 1645 roku.

W czasie swojej historii kościół był kilkakrotnie niszczony, m.in. w czasie potopu szwedzkiego oraz najazdu księcia Rakoczego. Jednak największa tragedia spotkała świątynię w pod koniec II wojny światowej, gdy miasto znalazło się na linii frontu i zostało unicestwione w niemal 100 % w tym i omawiana fara.

Wkrótce po wojnie kościół został zrekonstruowany z wykorzystaniem ocalałych elementów.

Obok kościoła postawiono w latach 80-tych XX wieku murowaną dzwonnicę. W jej ścianach umieszczono elementy z dawnego kościoła oraz tablicę upamiętniającą odsiecz wiedeńską.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - Tow. Opieki nad Zabytkami

panorama

widok na prezbiterium

elewacja południowa

prezbiterium

prezbiterium - zdjęcie Tow. Opieki nad Zabytkami

okno prezbiterium

zakrystia

szczyt fasady

wejście

schody na chór

kruchta

portal kruchty

kaplica barokowa

dekoracja

detal

epitafium na ścianie prezbiterium

wnętrze

wnętrze - zdjęcie Tow. Opieki nad Zabytkami

wnętrze prezbiterium

sklepienie prezbiterium

sklepienie nawy

zwornik z herbem

portal zakrystii

gotyckie antependium

wnętrze kaplicy barokowej

wnętrze kaplicy gotyckiej

epitafium

dzwonnica

dawna dzwonnica - archiwalne

gotycki detal kościoła na  ścianie dzwonnicy

kolumna

figura przy kościele