gatoma - na tropie zabytków: Kurozwęki

piątek, 7 lipca 2017

Kurozwęki - pałac Popielów

W XIV wieku wzniesiono w Kurozwękach ( powiat staszowski, gmina Staszów) niewielką warownię rycerską, z której do dzisiaj zachowała się fosa oraz część gotyckich murów. Zamek został zmodernizowany przez kolejnych właścicieli, rodzinę Lanckorońskich w XVI wieku.

Kolejna przebudowa, w XVII wieku, przekształciła zamek w założenie pałacowe. Powstały wówczas skrzydła reprezentacyjno-mieszkalne, które zatarły obronny charakter budowli. Całość otrzymała wystrój renesansowy. Wtedy to powstał wewnętrzny dziedziniec z krużgankami arkadowymi.

Następny etap przebudowy, przeprowadzony w latach 1768-1772 z inicjatywy kolejnych właścicieli Sołtyków, w wzbogacił bryłę o ryzalit z salą balową. Powstała w ten sposób charakterystyczna pięcioosiowa fasada zwieńczona półkoliście i ozdobiona rokokowym ornamentem oraz medalionami z herbami właścicieli. Zmieniono także wystrój apartamentów a kaplica i sala balowa otrzymały malarską dekorację iluzoryczną. Do sali balowej poprowadzono reprezentacyjną klatkę schodową.

Po bokach pałacu umieszczono z kolei dwa pawilony ogrodowe: herbaciarnię i oranżerię. W wyniku tych przekształceń powstała barokowo-klasycystyczna rezydencja.

W 1811 roku wokół rezydencji założono park krajobrazowy.

Ostatnia przebudowa pałacu miała miejsce w XIX i XX wieku, zwłaszcza, gdy jego właścicielami stała się rodzina Popielów. W zachodnim skrzydle pałacu wzniesiono wówczas taras widokowy (jeszcze za czasów Sołtyków), przeszklono krużganki a w piwnicach założono „gotyckie” sklepienia.

Rodzina Popielów była właścicielami majątku do roku 1944, gdy straciła go w wyniku wywłaszczenia. Po wojnie znalazły tutaj siedzibę różne instytucję m.in. ZUS i biura PGR. Jednak lata zaniedbań i brak remontów doprowadziły do znacznej dewastacji budowli.

Po transformacji ustrojowej udało się rodzinie Popielów odzyskać część majątku wraz ze zrujnowanym pałacem. Obecnie budynek jest już w dużej części wyremontowany, podobnie jak pawilony a majątek przekształcono w ośrodek hodowlano-rozrywkowy. Znajduje się tutaj m.in. jedyna w Polsce hodowla bizonów amerykańskich, mini zoo oraz centrum hotelowo-gastronomiczne i centrum rozrywkowe.