gatoma - na tropie zabytków: Kozy

sobota, 8 sierpnia 2015

Kozy - pałac Czeczów

Późnoklasycystyczny pałac w Kozach ( powiat bielski, gmina Kozy) powstał w drugiej połowie XVIII wieku, prawdopodobnie na fundamentach wcześniejszego, barokowego dworu Russockich.

Ostatnia przedstawicielka tego rodu wyszła za mąż za Spytka Jordana z Zakliczyna, który rozwinął w majątku rzemiosło, głównie tkackie, a także założył browar i cegielnię.

Z jego inicjatywy nastąpiła budowa obecnego pałacu. Powstała murowana, piętrowa budowla na planie kwadratu, nakryta czterospadowym dachem z lukarnami. Od frontu elewację zdobi balkon wsparty na czterech filarach. Elewacja ogrodowa wzbogacona jest półkolistym ryzalitem mieszczącym salon. Po bokach głównego korpusu postawiono dwie piętrowe oficyny.

W latach 30-tych XIX wieku miała miejsce przebudowa wnętrz budynku pałacu. Powstała m.in. klatka schodowa i sala balowa w stylu empire. Założono także romantyczny park angielski.

W 1859 roku, z inicjatywy ówczesnego właściciela Karola Humborga, dodano, od strony zachodniej, neogotycką kaplicę z wieżyczką. Była to kaplica ewangelicka. Od strony wschodniej powstała przybudówka pełniąca role kuchni.

W latach 1892 – 1942 pałac znajdował się w rękach rodziny Czeczów.

W czasie okupacji majątek objęli hitlerowcy a właściciele zmuszeni zostali do opuszczenia pałacu.

Po powojennej nacjonalizacji majątku w pałacu mieściły się różne instytucje, w tym szkoła rolnicza i ośrodek zdrowia z apteką.

W 1999 roku ostatni potomek Czeczów z Kóz zrzekł się roszczeń do dawnej siedziby swojej rodziny a gmina mogła, przy wsparciu dotacji unijnych, wyremontować pałac, oficyny i park. Pałac, po zakończeniu remontu w 2013 roku, przeznaczono na centrum kulturalne miejscowości.

Jedną z przypałacowych atrakcji jest ogromny ponad 200 - letni platan klonolistny, zdobiący dziedziniec przed frontem budynku. W 2012 roku drzewo zostało wybrane Drzewem Roku w Polsce.