Orawka-farbiarnia

W miejscowości Orawka ( powiat nowotarski, gmina Jabłonka), obok zabytkowego drewnianego kościoła, stoi murowany budynek dawnej farbiarni.

Na Orawie od wieków, ze względu na ubogą ziemię, bardzo popularna była uprawa lnu.

Od XVIII wieku ludność, na masową skalę, zaczęła zajmować się płóciennictwem, czyli  przędzeniem i tkaniem lnianych płócien. Płótna te najczęściej przeznaczone były do sprzedaży handlarzom. Ci dostarczali gotowy towar do farbiarni, gdzie pokrywano je kolorowymi ornamentami.

Tak przygotowane płótno było obiektem handlu na targach węgierskich a także poza granicami państwa austriackiego. Handel płótnem wzbogacał niektórych handlarzy a ci zaczynali inwestować. Budowali murowane domy, magazyny i farbiarnie.

Taka właśnie farbiarnia powstała w XVIII wieku w Orawce.

Jest to murowany budynek nakryty dwuspadowym dachem łamanym (mansardowym) pokrytym gontem. Budynek jest parterowy z półpiętrem w dachu, podpiwniczony.

W ścianie szczytowej umieszczony jest zegar słoneczny.

Pierwotnie budynek nie pełnił funkcji farbiarni. Służył jako skład soli i komora celna na węgierskim szlaku handlowym. Następnie zaczęto farbować w nim płótno.

Na początku XIX wieku farbiarnię kupił Jan Harbich. Po nim przejął ją jego siostrzeniec Jan Klein, który rozwinął przedsiębiorstwo tak, że z powodzeniem opierało się konkurencji. Farbiarnia w Orawce stosowała przy produkcji technikę „ klocków”, czyli nanoszenia na odpowiednio przygotowane płótno, kolorowych, prostych ornamentów za pomocą zanurzonych w farbie, drewnianych klocków.

Pod koniec XIX wieku farbiarstwo i płóciennictwo upada, gdy w cesarstwie zaczyna obowiązywać zarządzenie pozwalające prowadzić tego typu działalność tylko kupcom i wytwórcom koncesjonowanym. Na dodatek płótno zaczęło być wypierane przez tańsze tkaniny wykonywane przemysłowo.

Wobec powyższego Rodzina Klein zamknęła farbiarnię w Orawce a budynek zakupił zięć Kleina, Jan Cegielny, z przeznaczeniem na stolarnię.

Stolarnia działała tu do 1993 roku. Budynek nadal jest własnością prywatną, ale nie jest zamieszkany i wymaga remontu.

elewacja frontowa

elewacja boczna

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

elewacja boczna i schody

zegar słoneczny

drewniana weranda

elewacja tylna

drewniana przybudówka

drzwi na werandę

okno

klamka do głównych drzwi wejściowych