niedziela, 28 września 2025

Pełczyska - kościół św. Wojciecha

Barokowy murowany kościół w Pełczyskach ( powiat pińczowski, gmina Złota) został zbudowany w 1731 roku przez rodzinę Pepłowskich.

Jest to świątynia jednonawowa, nieorientowana, z prezbiterium skierowanym na zachód. Prezbiterium zakończone jest absydą.

 

Wyposażenie kościoła pochodzi z epoki rokoko. Obraz w ołtarzu głównym, z przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem, jest nieco wcześniejszy, datowany na około 1700 rok.

 

Świątyni towarzyszy wolnostojąca dzwonnica z XIX wieku.


widok ogólny
zdjęcie archiwalne
prezbiterium
elewacja północna
elewacja południowa
kruchta
fasada
figura na fasadzie
zegar słoneczny
wnętrze
ołtarz główny
ołtarz boczny
sklepienie nawy
belka tęczowa
chór
epitafia i chrzcielnica
kropielnica
kościół i dzwonnica
dzwonnica
okno dzwonnicy
figura
kamienny wazon

wtorek, 23 września 2025

Biecz - Kromerówka

Renesansowa kamienica w Bieczu ( powiat gorlicki, gmina Biecz) powstała w roku 1519 roku i należała pierwotnie do rodziny Chodorów.

Sto lat później została przebudowana do obecnej postaci.

 

Pod koniec XIX wieku, po wykupieniu jej z rąk prywatnych przez Towarzystwo Czytelni Ludowych, pełniła funkcję czytelni.

 

Po ostatniej wojnie budynek zaadoptowano na muzeum i funkcję tę pełni do dnia dzisiejszego, mieszcząc w sobie ekspozycję poświęconą historii miasta.

 

Początkowo sądzono, że w tej kamienicy urodził się biskup Marcin Kromer - wybitny humanista i historyk doby renesansu, jednak późniejsze badania wykluczyły te możliwość. Tradycja i nazwa jednak pozostały.

 

Budynek nazywany „Kromerówką” zbudowany został na planie kwadratu jako dwukondygnacyjny z sienią na osi. Na parterze zachował się pierwotny portal renesansowy z datą 1519 i kolebkowe sklepienia. W oknach można zobaczyć renesansowe, rzeźbione kolumny międzyokienne.


widok ogólny
zdjęcie archiwalne - NAC
fasada
elewacja boczna
okna
wnętrze - zdjęcie Fotopolska
jeden z portali
kolumienka międzyokienna
zdjęcie archiwalne - Polska ORG

czwartek, 18 września 2025

Warszawa - kościół św. Aleksandra

Kościół św. Aleksandra w Warszawie powstał ma Placu Trzech Krzyży, na miejscu dawnej bramy triumfalnej na cześć cara Aleksandra I, stąd wezwanie świątyni.

 

Jest to budowla klasycystyczna, powstała w latach 1818-1825 na planie rotundy, nakrytej kopułą. Do korpusu przylegają dwa portyki kolumnowe zwieńczone trójkątnymi tympanonami. Przestrzeń wewnętrzna nawy otoczona jest półkolistymi wnękami i prostokątnymi niszami – kaplicami.

 

Autorem projektu jest znany architekt klasycyzmu Chrystian Piotr Aigner, który projektując kościół wzorował się na rzymskim Panteonie.

 

Pod koniec XIX wieku kościół uległ rozbudowie o trójnawowy prostokątny  korpus nawowy a wysunięty portyk wzbogacono dwiema wieżami. Podniesiono także tambur kopuły.

 

W takiej formie świątynia dotrwała do sierpnia 1944 roku, gdy podczas trwania powstania warszawskiego została zbombardowana.

 

Po wojnie kościół został odbudowany ( lata 1949-1952) w pierwotnej formie.


widok ogólny
zdjęcie archiwalne - MNW
wygląd po przebudowie
ruiny świątyni
panorama
widok na fasadę

fasada
szczyt portyku
kolumny
korynckie kapitele
wnętrze portyku
elewacja boczna
fasada tylna

portyk elewacji tylnej
wnętrze
fragment wnętrza
ołtarz główny
obraz w ołtarzu
szczyt ołtarza
kopuła
epitafium
tablica pamiątkowa
dwa krzyże