gatoma - na tropie zabytków: Kraków

poniedziałek, 28 listopada 2022

Kraków - Rynek Główny

Położony w centrum miasta Rynek Główny to największy średniowieczny plac w Europie.

Został wyznaczony w 1257 roku, podczas lokacji miasta na prawie magdeburskim. Posiada plan kwadratu o powierzchni 4 ha a przylega do niego siatka ulic w układzie szachownicowym. W części południowej plan Rynku został dostosowany do wcześniejszej zabudowy tzw. Okołu ( kościół Mariacki i kościół św. Wojciecha).

Przez Rynek przebiega Droga Królewska , trakt komunikacyjny wiodący od Bramy Floriańskiej na Wawel. Przemierzały nim orszaki królewskie oraz delegacje zagraniczne w drodze na Zamek Królewski.

Na Rynku przez wieki toczyło się życie handlowe miasta. Wzdłuż jego boków i w centrum powstawały liczne kupieckie kramy, których pozostałością są dzisiejsze Sukiennice.

Główne miejsce placu od średniowiecza do początku XIX wieku zajmował Ratusz, z którego zachowała się Wieża.

Od czasów renesansu na Rynku Głównym odbywały się różne uroczystości, także o znaczeniu państwowym (Hołd Pruski, przysięga Kościuszki w 1794 roku). W Sukiennicach organizowano natomiast bale.

Boki Rynku tworzy ciąg kamienic, z których najbardziej znany jest Pałac Pod Baranami, gdzie działała Piwnica pod Baranami stworzona przez Piotra Skrzyneckiego. W kamienicy Morsztynowskiej mieści się z kolei słynna restauracja Wierzynek a w Pałacu Spiskim restauracja Hawełka. W pałacu Pod Krzysztofory mieści się główna siedziba Muzeum Krakowa.

W 1882 roku Austriacy nadali kamienicom przy Rynku nową numerację. Powstały znane do dzisiaj linie A-B, C-D, E-F, G-H. Uruchomiano także komunikację tramwajową, którą ostatecznie zlikwidowano po ostatniej wojnie. Zamknięto także płytę Rynku dla ruchu samochodowego.

Obecnie plac pełni funkcję „ salonu miasta”. Powstały tu liczne kawiarnie i restauracje z ogródkami. Organizowane są imprezy plenerowe, zabawy sylwestrowe, juwenalia, oraz targi wielkanocne i bożonarodzeniowe, w tym tradycyjna wystawa szopek krakowskich.

Miejscem popularnych spotkań na Rynku jest pomnik Mickiewicza, wzniesiony w 1898 roku. W jego pobliżu ulokowały się kramy „ krakowskich kwiaciarek” oraz stada gołębi.