Zbyszyce - kościół św. Bartłomieja

Obecny kościół murowany w Zbyszycach ( powiat nowosądecki, gmina Gródek nad Dunajcem) powstał, prawdopodobnie, na miejscu wcześniejszej świątyni drewnianej.

Budowę rozpoczął około 1408 roku Wierzbięta Kempiński a kościół został konsekrowany w 1447 roku przez kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. W XVI wieku przez kilkadziesiąt lat świątynia znajdowała się w rękach arian. Około 1597 roku wróciła do kościoła katolickiego.

Jest to budowla gotycka, orientowana, wzniesiona z kamienia i otynkowana. Posiada kwadratową nawę i węższe prezbiterium zamknięte trójbocznie. Do prezbiterium przylega od północy zakrystia. Mury świątyni opięte są szkarpami. Podczas przebudowy w XVIII wieku ściany kościoła zwieńczono drewnianym gzymsem ( obecnie rekonstrukcja) . Całość nakrywa dach dwuspadowy z gontu.

Wnętrze prezbiterium nakryte jest gotyckim sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze zwornikami ozdobionymi herbami. Nawę nakrywa strop drewniany. Z gotyckich elementów przetrwały jeszcze ostrołukowe okna prezbiterium oraz portale z herbami  i łuk tęczowy oddzielający nawę od prezbiterium.

Ściany świątyni zdobi polichromia z XIX wieku oraz częściowo zachowana polichromia  renesansowa z przełomu XVI i XVII wieku i pozostałości polichromii gotyckiej ( przy łuku tęczowym).

Większość wyposażenia świątyni pochodzi z okresu baroku i rokoka. Z wcześniejszych elementów zwraca uwagę, wmurowana w ścianę prezbiterium,  kamienna płyta nagrobna Mikołaja Kempińskiego z XV wieku z płaskorzeźbą anioła i minuskulową inskrypcją oraz stalle późnogotyckie z XVI wieku i gotycka podstawa chrzcielnicy.

W 2003 kościół mocno ucierpiał podczas pożaru. Spłonęła wówczas drewniana wieża-dzwonnica z XVIII wieku, przylegająca do nawy od zachodu. Do dzisiaj zachowały się pozostałości pogorzeliska dzwonnicy. Ponadto spalił się strop nawy oraz organy a zniszczeniu uległa cenna polichromia.

Budynek kościoła otacza kamienny murek, pochodzący prawdopodobnie z XVIII wieku, z bramką zwieńczoną wazonami, prowadząca do pobliskiego dworu.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

fasada

widok na prezbiterium

prezbiterium

elewacja północna

widok na zakrystię

dachy i gzymsy

fragment gzymsu

portal zachodni

portal boczny

herb Kempińskich

wnętrze prezbiterium

sklepienie prezbiterium

fragment polichromii

łuk tęczowy

zwornik

portal do zakrystii

płyta nagrobna

chrzcielnica

pozostałość po wieży

bramka

fragment nagrobka