gatoma - na tropie zabytków: Giebułtów

czwartek, 15 maja 2014

Giebułtów - kościół św. Idziego

W jednej z podkrakowskich miejscowości, Giebułtowie ( powiat krakowski, gmina Wielka Wieś) znajduje się bardzo urokliwy i ciekawy kościół.

Położony na niewielkim wzniesieniu, w środku wsi, należy do najstarszych świątyń w tym rejonie. Początki tutejszej parafii sięgają XI wieku. Pierwsza świątynia, drewniana, została ufundowana, według Długosza, przez żonę Władysława Hermana Judytę. Było to wotum dziękczynne za narodziny syna Bolesława.

Obecny, murowany kościół powstał prawdopodobnie w latach 1600-1604, chociaż przypuszcza się także, że mógł być wzniesiony wcześniej. Jego fundatorem był Kaspar Giebułtowski.

Jest to budowla jednonawowa z półkoliście zakończonym prezbiterium, orientowana. Bryła od północy wzbogacona jest zakrystią z ok. 1820 roku a od południa kruchtą i kwadratową kaplicą. Kościół, mimo, że uważany jest za późnorenesansowy to jednak posiada elementy gotyckie (szkarpy na elewacji zachodniej, sklepienie krzyżowo- żebrowe w kaplicy).

Ciekawym elementem wystroju na zewnątrz świątyni są, zachowane w dobrym stanie, późnorenesansowe, kamienne portale przy wejściu zachodnim i południowym.

Wnętrze świątyni pokrywają freski z początku XVII wieku.

W XIX wieku zostały przeniesione do wnętrza kruchty cztery kamienne płyty nagrobne, znajdujące się dotąd w krypcie pod posadzką kościoła. Dwie z tych płyt należą do fundatora kościoła Kaspara Giebułtowskiego i jego żony Barbary. Ciekawostką jest, że Barbara (z domu Podlodowska) była, prawdopodobnie, kuzynką żony poety Jana Kochanowskiego, Doroty. Płyty nagrobne Giebułtowskich mają polskie inskrypcje, co było rzadkością w tym okresie.

Obok kościoła znajduje się dzwonnica z drewnianym dachem. Pochodzi z 1923 roku i została zaprojektowana przez Wacława Krzyżanowskiego. Architekt ten był także autorem projektu gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.