sobota, 26 kwietnia 2025

Biecz - szpital św. Ducha

Usytuowany w południowo-wschodnim narożniku Biecza ( powiat gorlicki, gmina Biecz), na miejscu dawnego zamku, szpital dla ubogich został ufundowany przez rajców miejskich z pomocą  królowej Jadwigi Andegaweńskiej. 

Powstał w drugiej połowie  XIV wieku i był dopełnieniem stojącego nieopodal kościoła pod wezwaniem św. Ducha.

Jest to późnogotycka budowla piętrowa na planie prostokąta. Ściany zdobi cegła zendrówka oraz kamienny detal. Późnogotyckie portale ostrołukowe pochodzą, prawdopodobnie, z innych budowli, w tym portal zachodni z napisem i herbem.

 

Szpital w Bieczu jest  najstarszym zachowanym szpitalem w Polsce. 


Po wojnie pełnił funkcję internatu. Obecnie jest remontowany na potrzeby muzealne.


widok ogólny
elewacja zachodnia
fragment elewacji
szczyt
portal zachodni
herb
elewacja boczna - archiwalne - zbiory NAC
elewacja boczna
portale
elewacja południowa

poniedziałek, 21 kwietnia 2025

Szczaworyż - kościół św. Jakuba

Kościół  w Szczaworyżu ( powiat buski, gmina Busko-Zdrój) składa się z dwóch części. 

Prezbiterium, nakryte późniejszą kopułą, pochodzi z gotyckiej świątyni z XV wieku, natomiast korpus to późnorenesansowa budowla z roku 1630, wzniesiona na planie krzyża greckiego (rzadki przypadek w kościołach katolickich). Od zachodu bryłę urozmaica wieża – dzwonnica.

Wnętrze zdobi wyposażenie barokowe i rokokowe oraz późnorenesansowa dekoracja stiukowa. Na północnej ścianie prezbiterium zachował się fragment polichromii z XVI wieku.

W ołtarzu głównym umieszczony został obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem pochodzący z XVI wieku.

 

W kruchcie zwraca uwagę barokowe epitafium Jakuba u Barbary Kosteckich z XVII wieku.


widok ogólny
panorama
zdjęcie archiwalne - Fotopolska
widok na prezbiterium
widok od południowego-wschodu
prezbiterium


latarnia kopuły prezbiterium
elewacja północna
wieża
kaplica
okno renesansowe
portal wejściowy
dekoracja portalu do nawy
wnętrze
manierystyczna dekoracja stiukowa
ołtarz główny
ołtarz boczny
chór
rokokowa ambona
chrzcielnica
detal chrzcielnicy
epitafium
kościół i ogrodzenie

środa, 16 kwietnia 2025

Węchadłów - dwór późnoklasycystyczny

Zespół dworski w Węchadłowie ( powiat pińczowski, gmina Michałów) składa się z późno-klasycystycznego dworu z końca XIX wieku, kaplicy, lamusa ( dawny zbór ariański) oraz pozostałości parku.

Murowany, parterowy, dwór wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta z piętrowymi ryzalitami po bokach. Fasada została ozdobiona kolumnowym portykiem. 


Od południa do dworu przylega późniejsza kaplica Serca Jezusowego, ufundowana w 1927 roku przez Sejmik Pińczowski.

 

Niedaleko dworu stoją ruiny dawnego zboru ariańskiego z XVI wieku.

 

Dwór otaczają pozostałości parku krajobrazowego.

 

Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku w dworze funkcjonowała szkoła. Obecnie budynek jest opuszczony.


widok ogólny
zdjęcie archiwalne
panorama
widok na fasadę
fasada
fragment fasady
portyk kolumnowy
zwieńczenie portyku
ryzalit
zwieńczenie ryzalitu
ryzalit przy kaplicy
elewacja ogrodowa
ryzalit od strony ogrodu
elewacja boczna
kaplica


widok na kaplice od strony parku
szkarpy
okna
sygnaturka
tablica
fragment parku