niedziela, 28 marca 2021

Oświęcim-Dwory - kaplica Hallerów

Na terenie dawnego zespołu dworskiego w miejscowości Dwory (obecnie dzielnica Oświęcimia; powiat oświęcimski, gmina Oświęcim) zachowała się klasycystyczna kaplica- mauzoleum rodziny Hallerów, ówczesnych właścicieli majątku.

Kaplica powstała wraz z otaczającym ją parkiem krajobrazowym w pierwszej połowie XIX wieku. Jest to budowla murowana, na planie koła. Ściany podzielone są pilastrami wspierającymi gzyms a całość nakrywa półkolista kopuła zwieńczona metalowym krzyżem. Wejście zakrywa żelazna krata ozdobiona główkami aniołków.

 

We wnętrzu umieszczono klasycystyczny ołtarz a w ściany wmurowano epitafia. W kamiennej posadzce przy drzwiach do kaplicy, pod  płytą, znajduje się wejście do krypty grobowej.

 

W kaplicy pochowany jest, między innymi, Cezary Haller, kapitan wojsk polskich, który zginał w 1919 roku w walce z wojskami czeskimi o Śląsk Cieszyński. Ostatnią osobą pochowaną w mauzoleum jest jego syn Antoni, zmarły w 1971 roku.


widok ogólny

zdjęcie archiwalne - Katalog Zabytków Sztuki w Polsce t.1


widok z parku

panorama

bok kaplicy

widok z tyłu

wejście

ozdobna brama

detal bramy

zamek

dekoracja elewacji

fragment jońskiego pilastra

okno

kopuła

krzyż na kopule

park

wtorek, 23 marca 2021

Kraków - kościół śś Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty

Przy skrzyżowaniu ulicy św. Jana i św. Tomasza w Krakowie znajduje się jeden z najmniejszych kościołów miasta.

Świątynię ufundował w połowie XII wieku Piotr Włostowic, palatyn na dworze Władysława Krzywoustego. Fundacja była prostą budowlą romańską z jedna nawą zakończoną od wschodu absydą. Fasada kościoła jest cofnięta od ulicy św. Jana a budowlę usytuowano pod skosem.

Od XVIII wieku kościół należy do Sióstr Prezentek i od tego czasu towarzyszą mu od północy zabudowania klasztorne.

 

Po przebudowie  w XVII wieku świątynia zmieniła wygląd  na wczesnobarokowy.

 

Z tego czasu pochodzi obecna, dwukondygnacyjna fasada z portalem z czarnego marmuru oraz obrazem Matki Boskiej Łaskawej. Z kolei wnętrza są efektem wykonania projektu  architekta Kacper Bażanki w XVIII wieku. Zamontowano wówczas także nowe ołtarze w tym ołtarz główny z  gotycko-renesansowym wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Zwraca uwagę także późnobarokowy chór muzyczny z zachowanym prospektem organowym i szafą.



widok ogólny
fasada
zdjęcie archiwalne - zbiory NAC
szczyt fasady
portal wejściowy

detal portalu

obraz na fasadzie
detal fasady

elewacja boczna
widok na elewację boczną - zdjęcie archiwalne
sygnaturka

wnętrze

ołtarz główny
obraz
ołtarz boczny
chór
portal do kaplicy
epitafia

czwartek, 18 marca 2021

Pszczyna - pałac- stajnie i dwór " Ludwikówka"

 Niedaleko pałacu znajduje się kompleks stajni książęcych.

 

Budynki wzniesione zostały z cegły w drugiej połowie XIX wieku, za czasów Hochbergów. Ich projektantem był architekt Olivier Pavelt.

 

Zespół nawiązujący do stylu romańskiego i gotyckiego tworzą stajnie, powozownia, ujeżdżalnia 

( przebudowana) oraz postawione na początku XX wieku garaże na samochody.

 

Elewacje budynków zdobią fryzy arkadkowe i dekoracje rzeźbiarskie, m.in. głowy koni. Między stajnią a ujeżdżalnią umieszczono ozdobną basztę.

 

Wnętrze stajni kryją sklepienia krzyżowo-żebrowe, wsparte na żeliwnych, cienkich kolumnach. Podłoga wyłożona jest drewnianą „kostką".

 

Obecnie kompleks jest częścią Muzeum Zamkowego i pełni role wystawiennicze.

 

Przy północnym skraju parku znajduje się zabytkowy dwór zwany „ Ludwikówką", wzniesiony w stylu klasycystycznym.

 

Budynek powstał około 1800 roku z inicjatywy rodziny Anhalt-Coethen dla Ludwika Anhalta. Jest to budowla parterowa na planie prostokąta z wysuniętym portykiem kolumnowym i ryzalitem w elewacji tylnej.

 

Obecnie budynek jest własnością prywatną.

 

Niedaleko dworu usytuowana była tzw. „ droga konna”, wysadzana starymi drzewami a prowadząca do zameczku myśliwskiego w Promnicach, należącego do książąt pszczyńskich.


stajnie książęce
stajnie - front

fragment fasady budynku stajni


portal wejściowy

wieża
stajnie - wnętrze

kolumny

powóz

siodlarnia

dwór Ludwikówka widok ogólny

dwór Ludwikówka - zdjęcie archiwalne - NAC

dwór-pocztówka

dwór - panorama

dwór - herb na portyku

fragment elewacji bocznej

fragment elewacji tylnej