Kraków-Ruszcza-kościół św. Grzegorza

Gotycki, murowany z cegły, kościół w dawnej wsi Ruszcza ( obecnie granice Krakowa) został wzniesiony około 1420 roku przez stolnika krakowskiego Wierzbiętę z Branic, ówczesnego właściciela Ruszczy.

Świątynia, usytuowana na wzniesieniu. Posiada krótkie prezbiterium zakończone ścianą prostą oraz dwunawowy korpus. Oba człony opięte są przyporami. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia gotycka. Od zachodu fasadę zdobi wieża , w której dolnych partiach użyto, prawdopodobnie, kamienia ( wapień) z wcześniejszej, romańskiej świątyni. Na elewacjach zewnętrznych widoczny jest ozdobny wątek z cegły zendrówki. W górnej partii wieży zachowały się niewielkie okna - otwory strzelnicze jako, że świątynia miała pierwotnie charakter obronny. 

W 1925 roku do od wschodu przy prezbiterium dobudowano do kościoła, według projektu architekta Adolfa Szyszko-Bohusza, nową, modernistyczną zakrystię w kształcie ośmiobocznej rotundy nakrytej kopułą. Nawiązuje ona do kaplic barokowych a pierwotnie miała pełnić mauzoleum rodziny Popielów. W tym czasie zmieniono także w nawach kształt okien, zacierając ich gotycki charakter. 

Prezbiterium oraz jedną z naw nakrywają oryginalne sklepienia krzyżowo-żebrowe o profilowanych wspornikach. W prezbiterium zachowała się cenna kamienna płyta nagrobna z 1425 roku, z wyrytym wyobrażeniem postaci fundatora kościoła jako rycerza w zbroi oraz gotycki witraż z wizerunkiem św. Grzegorza. 

Wizerunek patrona kościoła znajduje się także na obrazie w barokowym ołtarzu głównym. Jest to XVII - wieczna kopia dzieła włoskiego artysty Annibale Carracciego ( oryginał nie zachował się) . 

Na zewnątrz, przy południowej ścianie nawy kościoła znajduje się grobowiec rodziny Badenich a przy ścianie północnej grobowiec z epitafiami rodziny Popielów, ostatnich przedwojennych właścicieli miejscowości.

widok ogólny

panorama

panorama od prezbiterium

widok na fasadę

fasada

elewacja południowa

elewacja północna

wieża

górna partia wieży

kamień z romańskiego kościoła

okna wieży

wejście

gotycka zakrystia

kruchta

nowa zakrystia

latarnia kopuły zakrystii

okna prezbiterium

szczyt prezbiterium

dekoracyjna cegła zendrówka

wnętrze

sklepienie prezbiterium 

ołtarz główny

obraz- kopia obrazu A. Carraciego

św. Grzegorz- fragment gotyckiego ołtarza - MNK

krucyfiks w ołtarzu bocznym

fragment polichromii w prezbiterium

płyta nagrobna Wierzbięty z Branic

wizerunek rycerza

epitafium Wierzbięty z Branic- XV wiek - MNK

epitafium w prezbiterium

epitafium Badenich

nagrobek rodziny Badenich

tablica na nagrobku

nagrobek rodziny Popielów