Jedną z warowni na tzw. szlaku „ Orlich Gniazd”, jest
znajdujący się we wsi Ojców ( powiat krakowski, gmina Skała) zamek, a właściwie
jego pozostałości. Warownia wzniesiona została w połowie XIV wieku przez
Kazimierza Wielkiego, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszego założenia
obronnego, pochodzącego z XIII wieku.
Obok funkcji obronnych zamek strzegł także bezpieczeństwa
pobliskiego szlaku handlowego z Krakowa na Śląsk.
Od około 1400 roku zamkiem zarządzał Jan z Korzkwi, jego
pierwszy starosta. Odtąd warownia pozostawała pod zarządem starostów jako zastaw
długów królewskich. W XVI wieku, dzięki królowej Bonie, zamek powrócił na
krótko pod zarząd królewski.
Na początku XVII wieku warownia była już w bardzo złym
stanie i ówcześni starostowie Korycińscy zlecili jej remont oraz rozbudowę.
Powstała wówczas barokowa część mieszkalna z kaplicą. W czasie Potopu zamek
służył Szwedom jako skład broni i żywności, ale i tak uległ uszkodzeniom, które
z czasem naprawiono.
Mimo, że warownia przez wieki przechodziła z rąk do rąk
zachowała się do końca XVIII wieku w
dobrym stanie i była zamieszkała. W 1787 roku Teofil Załuski, ówczesny
właściciel, przyjmował nawet w zamku króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Jednak po ostatnim rozbiorze Polski zamek szybko uległ
dewastacji i został opuszczony w 1802 roku. W 1829 roku sprzedano go na
licytacji Konstantemu Wolickiemu, znanemu w okolicy „ przedsiębiorcy”. Niestety
nowy właściciel rozebrał chylącą się do ruiny budowlę pozostawiając jedynie
wieżę, bramę wjazdową i część murów a pozyskany w ten sposób budulec
wykorzystał do innych swoich realizacji. Ostatnią przed wojną właścicielką
zamku była Maria Ludwika Czartoryska, która znacznie przyczyniła się do
zabezpieczenia ruin.
Po wojnie przeprowadzono kompleksowy remont ruin zamku i
udostępniono obiekt dla turystów.
Zamek został wzniesiony z wapienia
na wzgórzu nad doliną Prądnika. Pierwotnie posiadał wieloboczną wieżę, mur
obwodowy i dziedziniec wewnętrzny. Wjazd do warowni znajdował się od strony
zachodniej i prowadził do wieży bramnej
przez drewniany most zwodzony, umieszczony nad fosą. We wschodniej
części dziedzińca usytuowano murowany dom mieszkalny z narożnymi basztami.
Do czasów obecnych zachowała się
ostrołukowa brama wjazdowa z izbą straży na piętrze, resztki murów obronnych
oraz studnia ( częściowo zasypana) a
także pozostałości barokowego budynku mieszkalnego.
Jako ciekawostkę warto dodać, że
według tradycji fundator zamku Kazimierz Wielki nazwał warownię w Ojcowie
„Ociec u Skały”, na pamiątkę tułaczki swojego ojca, Władysława Łokietka po
okolicznych terenach. Stąd z czasem miejscowość została nazwana Ojcowem.
 |
| widok ogólny |
 |
| panorama |
 |
| zdj ecie archiwalne - zbiory NAC |
 |
| wieża - zdjęcie archiwalne- zbiory NAC |
 |
| brama- zdjęcie archiwalne - zbiory NAC |
 |
| widok na zamek |
 |
| wjazd |
 |
| brama wjazdowa |
 |
| wnęka w bramie |
 |
| brama - elewacja boczna |
 |
| pozostałości umocnień |
