Tarnów - ratusz i rynek

Centralną część Starego Miasta w Tarnowie zajmuje miejski rynek z ratuszem. Plac rynku wytyczony został w czasie lokacji miasta w XIV wieku. Było to główne miejsce życia publicznego miasta oraz plac targowy. Murowana, mieszkalna zabudowa rynku zaczęła powstawać pod koniec XIV wieku i w wieku XV. Wzniesiono wówczas także parterowy ratusz w stylu gotyckim.

Po zniszczeniu ratusza podczas pożaru miasta około 1500 roku postanowiono zbudować nowy, który  w latach 1568-1594 przebudowano w stylu renesansowym z inicjatywy hetmana Jana Tarnowskiego a przebudowę nadzorował, prawdopodobnie, znany architekt Jan Maria Padovano.

Także budynki wokół placu rynku zmieniły swój wygląd. Powstały okazałe renesansowe kamienice z podcieniami.

Poważny kryzys miasta nastąpił po pożarze w 1663 roku, gdy ponownie uległ zniszczeniu ratusz i kamienice. Mimo odbudowy, miasto jeszcze wielokrotnie niszczyły pożary.

W wieku XVIII kamienice otrzymały, po kolejnych pożarach, skromniejszą formę klasycystyczną i zlikwidowano wiele podcieni. Na płycie rynku pojawił się także bruk.

Pod koniec XIX wieku rynek i kamienice ponownie uległy przebudowie. Wiele z nich podwyższono o kolejne kondygnacje. Niewielkiej przebudowie uległ także renesansowy ratusz.

W 1931 roku władze miejsce przeniosły się z ratusza do innej siedziby a budynek przekazano muzeum.

Po II wojnie światowej rynek przestał pełnić rolę miejsca targowego. Pozostał jednak wizytówką miasta.

Do dzisiaj z renesansowej zabudowy rynku zachowały się kamienice z podcieniami w północnej pierzei oraz renesansowy ratusz.

Jest to budowla na planie prostokąta posiadająca dwie kondygnacje naziemne i zwieńczona ozdobną, ceglaną attyką. Od północy do bryły ratusza przylega wieża gotycka, zakończona renesansową galeryjką straży. W południowej przybudówce mieszczą się reprezentacyjne schody i kamienny renesansowy portal głównego wejścia.

Szczególną uwagę zwraca wysoka attyka z maszkaronami ( kopie) i blendami, w których pierwotnie umieszczono wizerunki właścicieli miasta z rodu Tarnowskich ( wizerunki usunięto około 1800 roku). Na piętrze ratusza znajdowała się sala obrad i wielka Sala Pospólstwa, gdzie m.in. dokonywano wyboru burmistrza.

Obecnie budynek ratusza pełni funkcje placówki muzealnej.

widok ogólny

renesansowe kamienice

fragmenty renesansowych polichromii

attyki kamienic

dekoracja kamienicy

kamienice pierzei zachodniej rynku

ratusz widok ogólny

ratusz około 1930 roku- zdjęcie Fotopolska

panorama

elewacja północna z wieżą

widok na elewację wschodnią

widok na elewacje zachodnią

elewacja południowa

wejście

renesansowy portal

zwieńczenie portalu

okno

wieża i attyka

attyka