Kraków Ruszcza - dwór Popielów

W dawnej podkrakowskiej wsi Ruszcza ( obecnie w granicach Krakowa) znajduje się niewielki dwór w typie willi włoskiej. Jego fundatorem był Paweł Chościak Popiel.

Na początku XIX wieku dobra Ruszcza znalazły się w rękach rodziny Popielów, jako wiano Zofii z Badenich, żony Konstantego Popiela. Następnym właścicielem dóbr został syn tej pary, wspomniany wyżej Paweł.

Paweł Popiel był znanym krakowskim publicystą i politykiem konserwatywnym. Był także jednym ze współzałożycieli konserwatywnego krakowskiego dziennika „ Czas” i jego pierwszym redaktorem naczelnym. Obok działalności politycznej zajmował się także zagadnieniami kultury i sztuki. Dzięki jego staraniom, jako konserwatora miasta Krakowa, uratowano przed zniszczeniem tak znane obecnie zabytki krakowskie jak Brama Floriańska i Wieża Ratuszowa. Także dzięki jego inicjatywie zdołano odbudować, po pożarze w 1850 roku, kościół Dominikanów oraz odrestaurować Kościół Mariacki i ołtarz Wita Stwosza.

Paweł Popiel mieszkał zarówno w odziedziczonym po rodzicach dworze w Ruszczy jak i w Krakowie. Po ślubie z Emilią z Sołtyków z Kurozwęk postanowił przebudować istniejący dwór. W 1863 roku wzniesiono nowy dwór, w modnym stylu neorenesansowej willi włoskiej.

Jest to parterowy budynek, na planie prostokąta, z gankiem z żeliwnymi kolumnami od frontu podpierającymi drewniany daszek. Z prawej strony do dworu przylega dwupiętrowe skrzydło boczne. Korpus główny budynku nakrywa dach dwuspadowy a skrzydło boczne dach czterospadowy. Wokół dworu założono park w stylu angielskim, z którego zachowały się pojedyncze okazy starodrzewia.

W dworze w Ruszczy, za czasów Pawła Popiela, odbywały się spotkania elity towarzyskiej Krakowa.

Ostatnią właścicielka dworu, do roku 1945, była prawnuczka Pawła Popiela, Róża Kieniewicz.

Po wojnie dwór wraz z majątkiem został upaństwowiony. Przez lata mieściły się w nim różne instytucje m.in. sklep, spółdzielnia rolnicza i poczta. Kilka lat stał opuszczony, co znacznie przyczyniło się do jego dewastacji.

W 2006 roku dwór powrócił ponownie do Róży Kieniewicz a obecnie jest w rękach rodziny Popielów. Rozpoczęła się także jego modernizacja. Na razie wymieniono dach, kominy i rynny. Wstawiono także nowe okna i odnowiono ganek. Niestety na tym etapie remont się zakończył.

Obecnie dwór znowu wygląda na opuszczony, chociaż w planach nowego właściciela, Michała Popiela, w odnowionym dworze miała znaleźć miejsce kolekcja obrazów Józefa Czapskiego oraz pamiątek po artyście.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - widokówka

widok od wjazdu

widok na ryzalit

ganek

elewacja ogrodowa

elewacja boczna

detale elewacji

resztki parku