Kraków Ruszcza - dwór Popielów

W dawnej podkrakowskiej wsi Ruszcza ( obecnie w granicach Krakowa) znajduje się niewielki dwór w typie willi włoskiej. Jego fundatorem był Paweł Chościak Popiel.

Na początku XIX wieku dobra Ruszcza znalazły się w rękach rodziny Popielów, jako wiano Zofii z Badenich, żony Konstantego Popiela. Następnym właścicielem dóbr został syn tej pary, wspomniany wyżej Paweł.

Paweł Popiel był znanym krakowskim publicystą i politykiem konserwatywnym. Był także jednym ze współzałożycieli konserwatywnego krakowskiego dziennika „ Czas” i jego pierwszym redaktorem naczelnym. Obok działalności politycznej zajmował się także zagadnieniami kultury i sztuki. Dzięki jego staraniom, jako konserwatora miasta Krakowa, uratowano przed zniszczeniem tak znane obecnie zabytki krakowskie jak Brama Floriańska i Wieża Ratuszowa. Także dzięki jego inicjatywie zdołano odbudować, po pożarze w 1850 roku, kościół Dominikanów oraz odrestaurować Kościół Mariacki i ołtarz Wita Stwosza.

Paweł Popiel mieszkał zarówno w odziedziczonym po rodzicach dworze w Ruszczy jak i w Krakowie. Po ślubie z Emilią z Sołtyków z Kurozwęk postanowił przebudować istniejący dwór. W 1863 roku wzniesiono nowy dwór, w modnym stylu neorenesansowej willi włoskiej.

Jest to parterowy budynek, na planie prostokąta, z gankiem z żeliwnymi kolumnami od frontu podpierającymi drewniany daszek. Z prawej strony do dworu przylega dwupiętrowe skrzydło boczne. Korpus główny budynku nakrywa dach dwuspadowy a skrzydło boczne dach czterospadowy. Wokół dworu założono park w stylu angielskim, z którego zachowały się pojedyncze okazy starodrzewia.

W dworze w Ruszczy, za czasów Pawła Popiela, odbywały się spotkania elity towarzyskiej Krakowa.

Ostatnią właścicielka dworu, do roku 1945, była prawnuczka Pawła Popiela, Róża Kieniewicz.

Po wojnie dwór wraz z majątkiem został upaństwowiony. Przez lata mieściły się w nim różne instytucje m.in. sklep, spółdzielnia rolnicza i poczta. Kilka lat stał opuszczony, co znacznie przyczyniło się do jego dewastacji.

W 2006 roku dwór powrócił ponownie do Róży Kieniewicz a obecnie jest w rękach rodziny Popielów. Rozpoczęła się także jego modernizacja. Na razie wymieniono dach, kominy i rynny. Wstawiono także nowe okna i odnowiono ganek. Niestety na tym etapie remont się zakończył.

Obecnie dwór znowu wygląda na opuszczony, chociaż w planach nowego właściciela, Michała Popiela, w odnowionym dworze miała znaleźć miejsce kolekcja obrazów Józefa Czapskiego oraz pamiątek po artyście.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne

panorama

widok od wjazdu

widok na ryzalit

fasada

ganek

elewacja ogrodowa

elewacja boczna

detale elewacji

resztki parku