Brunary - cerkiew św. Michała Archanioła

W dawnej wsi Brunary Wyżne, obecnie części wsi Brunary ( powiat gorlicki, gmina Uście Gorlickie) została wzniesiona przez grekokatolików, pod koniec XVIII wieku, być może w 1797 roku, drewniana cerkiew trójdzielna w typie łemkowskim północno-zachodnim. W latach 1830- 1831 świątynia została rozbudowana. Stare prezbiterium połączono z nawą a od wschodu dobudowano nowe, zakończone trójbocznie. Zmieniono wówczas także dachy i stropy.

W związku z przebudową cerkiew ma nietypowy podział, ponieważ składa się z czterech części: nowego prezbiterium, starego prezbiterium oraz nawy przykrytych jednym dachem namiotowym i od zachodu wieży z izbicą i blaszanym hełmem oraz z babińcem w przyziemiu. Ściany cerkwi są oszalowane, dachy podbite gontem i częściowo kryte blachą ( hełm wieży).

Wnętrze nakrywają stropy płaskie. W cerkwi zachowało się pierwotne wyposażenie w tym osiemnastowieczny ikonostas oraz cztery boczne ołtarze. Uwagę zwraca także barokowa ambona z namalowanymi postaciami ewangelistów oraz drewniana chrzcielnica i rokokowa ława. Ściany świątyni pokryte są polichromią pochodzącą z przełomu XVIII i XIX wieku, w tym w prezbiterium autorstwa znanych artystów Bogdańskich. W babińcu znajduje się chór muzyczny wsparty na kolumnach ozdobionych ornamentem roślinnym.

Teren cerkwi otacza kamienny murek z bramkami.

Świątynia do roku 1947 służyła grekokatolikom, ale po „ Akcji Wisła” i wysiedleniu łemków została przejęta przez kościół katolicki. W 2013 roku cerkiew wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

widok ogólny

elewacja południowa

elewacja północna

zdjęcie archiwalne - zbiory NAC

widok na prezbiterium

prezbiterium

widok na wieżę

wieża

kopułka

wnętrze

ikonostas

fragment ikonostasu

ikona chramowa

ikona z Madonną

ołtarz główny

ołtarz boczny

fragment polichromii

okno

napis dotyczący przebudowy cerkwi

chór

kolumna chóru

belka tęczowa

malowana ambona

chrzcielnica

murek

brama

Złota - kościół św. Michała Archanioła

 Drewniany kościół we wsi Złota ( powiat brzeski, gmina Czchów) został ufundowany przez ród Tarłów w 1649 roku z wykorzystaniem elementów wcześniejszej świątyni. W XIX wieku został częściowo przebudowany ( wieża) . W 1972 roku, w wyniku nieudolnej restauracji zatarto wiele cech stylowych budowli.

Jest to świątynia orientowana, jednonawowa z węższym, zamkniętym trójbocznie, prezbiterium i towarzyszącą mu zakrystią.Od zachodu bryła kościoła wzbogacona została o wieżę z izbicą i z kruchtą w przyziemiu. Na izbicy wieży umieszczono sporych rozmiarów płaskorzeźbę z wyobrażeniem patrona świątyni. Niestety przebudowa wieży nadała jej wygląd ciężki i niepasujący do całości. Całość nakrywa jedno-kalenicowy dach z blachy. 

Wnętrze przykrywają płaskie stropy. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z epoki baroku. Na belce tęczowej warto zwrócić uwagę na na krucyfiks i rzeźby z XVII wieku. Z tego okresu pochodzi także kamienna chrzcielnica. 

Przy kościele stoi niewielka, drewniana dzwonnica współczesna.

widok ogólny

elewacja południowa

widok na elewację północną

fasada

płaskorzeźba patrona świątyni

widok na prezbiterium

prezbiterium

krucyfiks na elewacji prezbiterium

wieża

izbica wieży

kruchta południowa

detal bramy ogrodzenia

dzwonnica

plebania

Szczepanów-Sterkowiec-cmentarz wojenny Dziekanów

 W przysiółku wsi Sczepanów ( powiat brzeski, gmina Brzesko) o nazwie Sterkowiec (lub Dziekanów), w lesie ( pierwotnie była tutaj łąka) zlokalizowany jest jeden z 400 zachodnio-galicyjskich cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej.

Pochowano tutaj łącznie 148 żołnierzy armii rosyjskiej i austriackiej.Dwudziestu czterech z nich udało się zidentyfikować. Żołnierze ci polegli w dniach 19-22 listopada 2014 roku w walkach na okolicznych terenach.

Otoczony drzewami cmentarz ma plan trapezu i podzielony jest na dwie symetryczne części.

W środku cmentarza wznosi się, na osi, kamienno-betonowy cokół z drewnianym krzyżem ( pierwotny był metalowy). Cokół zdobi tablica z napisem w języku niemieckim o treści „Do nas pokój zawitał wcześniej niż do was”. Mogiły w postaci ziemnej z betonowymi obrzeżami i kamiennymi cokołami zwieńczonymi metalowymi krzyżami, rozmieszczono po stronie zachodniej, wschodniej i północnej cmentarza. Na cokołach widnieją metalowe tabliczki informacyjne.

Teren cmentarza otacza ogrodzenie z kamiennymi słupkami. Bramka ogrodzenia wykonana jest z rurek metalowych.

Cmentarz po II wojnie światowej uległ daleko idącej dewastacji. Przetrwała tylko jedna mogiła żołnierzy rosyjskich i część nagrobka oficera wojsk austriackich.

W 1989 roku po raz pierwszy cmentarz oczyszczono i uporządkowano. Wykonano na nowo mogiły, zrekonstruowano ogrodzenie i krzyż na cokole. Ostatni gruntowny remont cmentarza miał miejsce w latach 2006-2010. Wykonano wówczas nowe ogrodzenie łącząc istniejące betonowe słupki parami żeliwnych rur.

widok ogólny

tablica informacyjna

bramka

cokół z krzyżem

tablica na cokole

mogiły

widok na mogiły

tabliczka z nazwiskami

mogiła z krzyżem

nagrobek