Hebdów - klasztor ponorbertański

W niewielkiej wsi Hebdów ( powiat proszowicki, gmina Nowe Brzesko), nad brzegiem Wisły wnoszą się zabudowania dawnego opactwa norbertanów. Początek opactwa datuje się na rok 1149, gdy zostali tutaj sprowadzeni zakonnicy z Czech. Norbertanie w Hebdowie prowadzili szkołę przyklasztorną.

W 1819 roku opactwo zostało skasowane przez zaborców rosyjskich a bardzo cenną bibliotekę klasztorną wywieziono do Warszawy, gdzie uległa rozproszeniu. Po wojnie, od 1949 roku, reaktywowanym opactwem zarządza zakon pijarów.

Obecne zabudowania klasztorne pochodzą z XVII wieku ( 1644-1664). Budynki zgrupowane są z trzech stron wokół prostokątnego dziedzińca wewnętrznego ( wirydarza) i wzbogacone parterowymi krużgankami.

Najcenniejszym obiektem klasztoru jest kościół Wniebowzięcia NMP, wzniesiony w XVII wieku, na miejscu wcześniejszej budowli gotyckiej z XIII wieku. Z okresu gotyku zachowała się część prezbiterium. Korpus świątyni został przebudowany na przełomie XVII i XVIII wieku z gotyckiego na trójnawowy typ bazylikowy. Przed 1664 rokiem dobudowano od zachodu dwie czworoboczne wieże, które zakryły fasadę gotycką. Kościół nakrywa dach dwuspadowy z sygnaturką. Przy prezbiterium, od wschodu, powstała w latach 1692-1727 kaplica oratoryjna z kopułą z latarnią.

Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi głównie z okresu baroku. Zachowały się jednak elementy wcześniejsze. Do najstarszych należy, znajdujący się w ołtarzu bocznym, obraz z połowy XV wieku, malowany temperą na desce, z przedstawieniem Matki Boskiej Starobrzeskiej ( odkryty w 2008 roku) oraz rzeźbiony w drzewie posąg Marii z Dzieciątkiem z ok. 1400 roku w ołtarzu głównym. Ponadto można zobaczyć renesansowy nagrobek jednego z opatów, kilka epitafiów, XVII- wieczne organy oraz klasycystyczną ambonę. Z barokowego wyposażenia zwraca także uwagę portal z połowy XVII wieku z herbem Suchekomnaty.

Na terenie dawnego przykościelnego cmentarza zachowała się figura św. Norberta z okresu późnego baroku.

Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że w piwnicach klasztornych znajdowała się cela dla nieposłusznych zakonników ( karcer). Zachowały się w niej oryginalne XVII-wieczne inskrypcje wykonane przez więźniów.

widok ogólny

rycina

panorama

widok na klasztor i kościół

widok na elewację wschodnią

elewacja wschodnia

elewacja południowa - archiwalne Fotopolska

zabudowa prezbiterium

prezbiterium

fragment elewacji północnej

latarnia kopuły Oratorium

fasada

fragment fasady

wieże

portal wczesnobarokowy

herb na portalu

wnętrze

nawa

widok na ołtarz

ołtarz z posągiem Madonny

kopuła oratorium

ołtarz boczny 

organy

nagrobek opata

epitafium M. Wilkowskiego

ambona

chrzcielnica

alabastrowe detale

fragment polichromii

stary dzwon

napis na dzwonie

kropielnica

rzeźba

otoczenie

figura św. Norberta