gatoma - na tropie zabytków: Grodzisko

czwartek, 24 listopada 2016

Grodzisko - pustelnia bł. Salomei

Już w XIII wieku na wzgórzu w Grodzisku nieopodal Ojcowa ( powiat krakowski, gmina Skała) stał niewielki obronny gród wzniesiony przez Bolesława Wstydliwego. Wkrótce miejsce to zostało podarowane przez władcę jego siostrze Salomei, która po śmierci męża i wstąpieniu do zakonu klarysek, wzniosła na wzgórzu klasztor, którego resztki zachowały się do dzisiaj. Obok klasztoru znajdowała się pustelnia, nazywana pustelnią bł. Salomei, w której to pustelni Salomea miała przebywać przez osiem lat.

Około roku 1320 klasztor został opuszczony i przez kolejne wieki popadał w ruinę.

Jednak w XVII wieku, przy okazji procesu beatyfikacyjnego księżnej Salomei, klaryski postanowiły ufundować tutaj kaplicę a kilkadziesiąt lat później odbudowano cały zespół w stylu barokowym, nazywając go odtąd pustelnią bł. Salomei.

Na kompleks architektoniczny składa się kościół Wniebowzięcia NMP i bł. Salomei otoczony murem i ozdobionym posągami, domek - pustelnia oraz zespół trzech kaplic-grot.

Kościół wzniesiono na resztkach pierwotnej budowli romańskiej. Jest to jednonawowa świątynia z prezbiterium zakończonym ścianą prostą. Nawa od wschodu łączy się z okrągłą wieżą, której górna partia pochodzi z XX wieku. Do prezbiterium przylega Ogrojec w kształcie groty. Wnętrze kościoła nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami oraz ozdobione dekoracją kasetonową zdradza późnorenesansowy styl manierystyczny. Ciekawy jest ołtarz główny z perspektywicznie zestawionymi kolumnami, dającymi efekt głębi.

Kościół otacza mur z czterema bramami oraz posągami: króla Henryka Brodatego (kopia) i jego żony Jadwigi, króla Bolesława Wstydliwego i jego żony Kingi oraz męża bł. Salomei, króla Kolomana. Przed wejściem do kościoła znajduje się kolumna z posągiem św. Klary (wcześniej bł. Salomei).

Ciekawym obiektem zwracającym powszechną uwagę jest obelisk stojący na dziedzińcu przed grotami modlitewnymi. Obelisk wykonany z granitu dźwigany jest przez słonia, wykonanego z wapienia. Obelisk wzorowany na rzeźbie znajdującej się w Rzymie i został wniesiony w roku 1686, prawdopodobnie na pamiątkę Odsieczy Wiedeńskiej. Obelisk był pierwotnie zwieńczony posągiem NMP.

Niedaleko obelisku znajduje się skromny, prostokątny budynek pustelni z kamiennym łożem bł. Salomei. Pochodzi z XVII wieku i był zamieszkiwany przez wielu pustelników.