Kraków - kolegiata św. Anny

Przy ulicy św. Anny w Krakowie wznosi się najwspanialsza barokowa świątynia miasta. Jest nią kościół akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, podniesiony w XVI wieku do godności kolegiaty.

W XIV wieku w tym miejscu stała pierwotnie drewniana świątynia, którą po pożarze zamieniono na murowaną, zbudowaną z fundacji króla Władysława Jagiełły.

W 1473 roku pochowano tutaj szczątki profesora Akademii Krakowskiej Jana Kantego, którego beatyfikacja nastąpiła w wieku XVII.

W związku z rozwojem kultu świętego krakowska uczelnia postanowiła skromną świątynię gotycką zastąpić budowlą bardziej okazałą

Nastąpiło to w latach 1689-1703. Jej projekt, wzorowany na rzymskim kościele barokowym S. Andrea della Valle, wykonał królewski architekt Tylman z Gameren. 

Wzniesiona została okazała barokowa budowla na planie krzyża łacińskiego, z szeroką nawą i bocznymi kaplicami, skomunikowanymi ze sobą przejściami, transeptem i prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Przecięcie nawy z transeptem nakrywa wysoka kopuła osadzona na tamburze. Mniejsze kopuły mają także niektóre kaplice.

Całość poprzedza parawanowa fasada ujęta w dwie wieże, nakryte późnobarokowymi hełmami. Ze względu na brak perspektywy widokowej na fasadę ( wąska i ukośnie biegnąca ulica) projektant zastosował kilka rozwiązań, które ułatwiały jej prezentację ( m.in. odpowiednie przełamania gzymsów, silne akcenty pionowe dolnej kondygnacji). Fasada jest dwukondygnacyjna i zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Do wnętrza kościoła prowadzą trzy portale.

Wnętrze świątyni jest jednolite stylowo i bardzo efektowne. Ściany plastycznie rozczłonkowano zdwojonymi pilastrami i wydatnymi, bogato zdobionymi gzymsami. Dekorację rzeźbiarską  całości oraz ołtarze wykonał znany sztukator Baltazar Fontana wraz z warsztatem. Spójny wystrój uzupełnia iluzjonistyczna polichromia będąca dziełem Karola Dankwarta i braci Monti z Włoch, realizująca bogaty program ideowy.

W prawym ramieniu transeptu znalazła miejsce monumentalna konfesja św. Jana Kantego z umieszczonym na ołtarzu sarkofagiem ze szczątkami świętego. Sarkofag dźwigają cztery postacie mężczyzn symbolizujące ówczesne wydziały Akademii Krakowskiej. Ołtarz flankują cztery kręcone kolumny z posągami  świętych Janów.

Na ścianach nawy i kaplic znajdują się liczne epitafia profesorów akademickich oraz epitafium Juliusza Słowackiego ufundowane przez jego matkę.

Zachowała się także brązowa chrzcielnica z 1646 roku, pochodząca z poprzedniej świątyni.

widok ogólny

stara rycina

panorama

widok na fasadę

fasada

zwieńczenie fasady

jedna z wież

hełm wieży

gzymsy fasady

detal

płaskorzeźba anioła

święty w niszy

portal wejściowy

kopuła

transept

elewacja boczna

kopułka jednej z kaplic

wnętrze

wnętrze prezbiterium

sklepienie prezbiterium

ołtarz główny

obraz ołtarza głównego - św. Anna Samotrzeć

zwieńczenie ołtarza

rzeźba

stalle

sklepienie nawy

polichromia

widok na wnętrze kopuły

czasza kopuły

dekoracja ścian

dekoracja kapiteli pilastrów

                                                           

stiuki na filarach

putto

złocenia

relief

malowana postać świętego

dekoracja  w nawie bocznej

rzeźba na filarze

rzeźba przy ołtarzu bocznym

przejścia do kaplic

ołtarz boczny

konfesja św. Jana Kantego

sarkofag

buńczuk tatarski

chór

ambona

chrzcielnica

epitafium Słowackiego

pomnik Kopernika