Smolnik - cerkiew św. Michała Archanioła

Na grzbiecie wzgórza, poza dzisiejszą wsią Smolnik ( powiat bieszczadzki, gmina Lutowiska), zachowała się, stojąca wśród starodrzewia, łemkowska cerkiew  z 1791 roku.

Pierwotnie cerkiew znajdowała się w centrum wsi, jednak po wysiedleniu ludności w 1951 roku wieś praktycznie przestała istnieć. W latach 50 tych i 60-tych XX wieku rozebrano wszystkie domy. Obecnie miejscowość Smolnik znajduje się przy trasie do Lutowisk, w dawnym przysiółku Syhły. Z zabudowań dawnej wsi Smolnik zachowała się tylko cerkiew z przyległym cmentarzem.

Jest to świątynia drewniana, trójdzielna, symetryczna, wzniesiona w typie bojkowskim czyli archaicznym i jest jedynym zachowanym obiektem tego typu w Bieszczadach. Została zbudowana w konstrukcji zrębowej i umieszczona na kamiennej podmurówce. Składa się z trzech, jakby dostawionych do siebie, części; nawy, prezbiterium i babińca. Wszystkie te części mają plan kwadratu i nakryte są dachami namiotowymi łamanymi zwieńczonymi makowicami. Budynek cerkwi  pokryty jest gontem a całość obiega dach okapowy.

Oryginalny wystrój świątyni uległ zniszczeniu ( ikonostas) lub rozproszeniu, gdy po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew stała opuszczona i użytkowana przez miejscowy PGR m.in. jako skład siana.

Po wpisaniu obiektu na listę zabytków rozpoczęto jego remont. Przywrócono gontowy dach oraz dokonano renowacji zachowanej XVIII- wiecznej polichromii na ścianie ikonostasowej nawy. Kilka następnych remontów wzbogaciło świątynię o drewniane ogrodzenie. Odnowiono także  podłogi oraz zaaranżowano wnętrze wykorzystując obiekty z innych cerkwi. We wnętrzu, pozbawionym prądu, zwraca uwagę oryginalny współczesny żyrandol na świece wykonany z poroża jeleni.

 W 1973 roku cerkiew przekazano parafii katolickiej w Lutowiskach. W 2013 roku budynek cerkwi został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Obok świątyni zachował się stary cmentarz z kilkoma nagrobkami.

widok ogólny

panorama

widok na elewację południową

elewacja południowa

elewacja północna

prezbiterium

wejście

fragment konstrukcji

makowica nad babińcem

wnętrze

żyrandol z poroża

cerkiew i cmentarz

nagrobek

współczesna kapliczka