Pilica - pałac

 Okazały pałac w Pilicy ( powiat zawierciański, gmina Pilica) został wzniesiony około 1610 roku przez rodzinę Padniewskich herbu Nowina, która kupiła miejscowość w połowie XVI wieku od rodziny Pileckich.

Powstała wówczas modna późnorenesansowa rezydencja w typie włoskiego palazzo in forteca. Jej rozbudowę kontynuował kolejny właściciel Jerzy Zbaraski. Następna rozbudowa pałacu miała miejsce w połowie XVII wieku, gdy jego właścicielem został Stanisław Warszycki. Jemu zawdzięczamy rozbudowę fortyfikacji wokół pałacu, który dzięki temu stał się nowoczesną twierdzą.

Centralnym punktem założenia jest czteroskrzydłowy pałac z dziedzińcem wewnętrznym i arkadowym portykiem w fasadzie. Wokół, w niewielkim oddaleniu, wzniesiono potężne mury obronne, kazamaty i bastiony. Całość dodatkowo obiegała fosa.

Pałac otaczał rozległy park w stylu angielskim, włoskim i francuskim, dzisiaj zaniedbany.

Po śmierci Warszyckiego właściciele rezydencji często się zmieniali. W XVIII wieku przebudowano pałac w stylu barokowym. Z czasem całe założenie, wymagające znacznych nakładów finansowych, zaczęło niszczeć. W połowie XIX wieku rodzina Moes rozpoczęła remont , jednak wybuch pożaru, uniemożliwił kontynuowanie prac. Dopiero zakup Pilicy wraz z pałacem w 1974 roku przez znanego przemysłowca Leona Epsteina  uratował zrujnowana budowlę. Epstein, dzięki posiadanym środkom, wyremontował całość i nadał jej wygląd neorenesansowy a fortyfikacje przybrały szatę romantyczną. Niestety kilka lat po zakończeniu prac Epsteinowie opuścili Pilicę i zamieszkali w Krakowie a majątkiem kierowali zarządcy.

Ostatnimi właścicielami pałacu, do roku 1945, była rodzina Arkuszewskich, która jednak popadła w tarapaty finansowe i nie była w stanie dbać o  rezydencję.

Po wojnie i wywłaszczeniu w pałacu mieścił się tutaj m.in. dom dziecka.

W 1989 roku cały kompleks zakupiła milionerka amerykańska Barbara Piasecka Johnson, z przeznaczeniem na swoja rezydencję. Wkrótce jednak sprzedaż uznano za nieważną a dodatkowo roszczenia do pałacu zgłosili  spadkobiercy przedwojennych właścicieli.

Obecnie stan własności całego kompleksu pałacowego nadal nie jest unormowany i wszelkie remonty zostały wstrzymane.

Warto wspomnieć, że  czasie okupacji przy murach fortyfikacji pałacowych niemiecka żandarmeria dokonała egzekucji kilkudziesięciu Żydów i Polaków.

widok ogólny

panorama

panorama - archiwalne

widok przed 1900- zdjęcie Fotopolska

korpus pałacu

fasada

portyk arkadowy

arkady

zwieńczenie portyku

okna

panoplia

rzeźba lwa

dziedziniec wewnętrzny

fragment umocnień

brama

zwieńczenie bramy

umocnienia

mur

narożnik muru

stajnie

park

altana