W Wieruszycach ( powiat bocheński, gmina Łapanów) na wzgórzu
nad rzeką Stradomką zachował się jeden z najstarszych dworów obronnych w
Polsce.
Pierwsza budowla kamienna powstała w tym miejscu w XV
wieku dla rodziny Wieruskich. Prawdopodobnie miała ona postać gotyckiej wieży
mieszkalno-obronnej otoczonej fosą. Fragmenty jej fundamentów zachowały się po
południowej stronie budynku.
Na początku XVI
wieku, z inicjatywy Wincentego Wieruskigo,
wieżę rozbudowano i powstał piętrowy dwór obronny z masywną wieżą
obronną w narożniku północno-wschodnim, zaopatrzoną w strzelnice kluczowe.
Jeszcze w tym samym wieku Wieruscy przebudowali dwór w stylu renesansowym. Okna na piętrze ujęto w obramienia a gotyckie portale wewnątrz ozdobiono herbami Szreniawa. Całość nakryto dwoma dachami czterospadowymi ( obecnie
kryte gontem). Na początku XVII wieku budowlę wzbogacono o otwartą loggię od
południa ( niezachowana). Założono także tarasowy ogród włoski.
Z czasem gotycko-renesansowy dwór tracił na znaczeniu i od
XVII wieku był niezamieszkały. W pierwszej połowie XIX wieku, gdy właścicielami
majątku została rodzina Ołtarzewskich, wzniesiono w parku klasycystyczny dwór a
starą rezydencję zamieniono na spichlerz, który coraz bardziej niszczał.
Ostatnim przed wojną właścicielem majątku w Wieruszycach
był Szymon Padlewski.
W 1945 roku klasycystyczny dwór uległ zniszczeniu. Majątek
po zakończeniu wojny, przeszedł na własność Skarbu Państwa.
W 1981 roku dawną rezydencję obronną, a właściwie jej
ruinę, oraz park z zabudowaniami gospodarczymi zakupiła osoba prywatna i
rozpoczęła remont budowli, który trwa do dzisiaj.
Warto zwrócić uwagę, że dawniej wejście główne znajdowało się od strony zachodniej. Przy obecnym remoncie zdecydowano się zaadoptować jeden z portali wewnętrznych, który po zniszczeniu części budynku z loggią znalazł się na obecnej elewacji południowej.
|
widok ogólny |
|
panorama |
|
zdjęcie archiwalne - zbiory NAC |
|
widok z parku |
|
widok na fasadę |
|
fasada |
|
fragment fasady |
|
elewacja północna |
|
widok na wieżę |
|
wieża |
|
elewacja zachodnia |
|
portal |
|
herb Szreniawa na elewacji |
|
pozostałość komina |
|
fundamenty części dworu z loggią |
|
narożnik |
|
okno parteru |
|
strzelnica kluczowa |
|
park |
|
zabudowania gospodarcze |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.