Głębowice- pałac

Pierwszy dwór w Głębowicach ( powiat oświęcimski, gmina Osiek) został wzniesiony na początku XVI wieku, gdy wieś przeszła na własność rodziny Gierałtowskich. Dwór ten powstał z fundacji Jakuba Gierałtowskiego, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej budowli obronnej. Nowy dwór miał także charakter obronny i posiadał fortyfikacje ziemne oraz fosę. Pozostałości tego dworu stanowią wschodnią część obecnego pałacu.

W 1636 roku Gierałtowscy sprzedali Głębowice rodzinie Komorowskich a ci, kilka lat później, Janowi Pisarzowskiemu.

Z inicjatywy tego ostatniego nastąpiła rozbudowa dworu na okazałą rezydencję pałacową w stylu renesansowym. Powstało założenie na planie prostokąta, prawie w całości podpiwniczone. Z tego czasu pochodzi część kamiennych obramień drzwi i okien. Fakt rozbudowy dworu upamiętniała, niezachowania już, późnorenesansowa tablica fundacyjna, która znajdowała się nad północnym wejściem do pałacu.

Kolejna rozbudowa rezydencji, tym razem w stylu barokowym, miała miejsce w 1773 roku, za czasów Adama Pisarzowskiego. Wtedy dobudowano ryzality od strony południowej oraz nakryto pałac dachem mansardowym z lunetami. Wokół pałacu założono także park krajobrazowy oraz geometryczny ogród w stylu włoskim.

Syn Adama Pisarzowskiego Jan sprzedał Głębowice w 1826 roku Tytusowi Duninowi herbu Łabędź. Tytus rozbudował pałac po swoim ślubie z Albiną z Bobrowskich, zachowując jednak zasadniczą bryłę. Wnuk Tytusa, Józef Stanisław Dunin znacznie unowocześnił majątek. Zarządzając nim od roku 1920 do wybuchu II Wojny Światowej założył miedzy innymi stawy rybne, uprawę truskawek i chlewnię. Uprawiane w majątku jarzyny i owoce dostarczano m.in. do Bielska i Oświęcimia. W ogrodzie rosły też rzadkie rośliny i drzewa.

W czasie wojny Niemcy umieścili początkowo szkołę rolniczą a następnie letnisko dla Hitlerjugend.  Pałac wówczas został obrabowany. Po wyzwoleniu dodatkowych zniszczeń dokonała armia radziecka.

Ostatni właściciel Głębowic musiał po zakończeniu wojny i wywłaszczeniu wyjechać z majątku. Zmarł w Krakowie i jest pochowany na cmentarzu na Salwatorze.

Budynek pałacu został zagospodarowany przez PGR a później przez Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osieku. W 1969 roku w pałacu wybuchł pożar, podczas którego spłonął dach i pierwsze piętro budynku. Od tego czasu pałac pozostaje w ruinie.

Jedynym ocalałym elementem przedwojennego wyposażenia wnętrz pałacu jest stylowy piec kaflowy z 1647 roku. Pochodzi jeszcze z czasów Pisarzowskich a na jego gzymsie umieszczono herb Pisarzowskich „ Starykoń”. Piec ten został rozebrany przez Niemców w czasie okupacji i przewieziony do magazynu na Wawelu. Tam odnalazł go prof. Karol Estreicher i kazał ustawić w jednej z sal Collegium Maius, gdzie stoi do dzisiaj.

Prawdopodobnie spadkobiercy Duninów odzyskali już pałac. W 2014 roku sprawa jego zwrotu miała się ku końcowi.

ruiny pałacu

pałac przed wojną-zdjęcie z Katalogu Zabytków Sztuki w  Polsce t.1

elewacja ogrodowa- zdjęcie z Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce t.1

wjazd od strony południowej

fasada ogrodowa

fragment fasady ogrodowej

elewacja frontowa

ściana z herbem 

herb Duninów Łabędż

portal wejściowy

elewacja frontowa z wieżą

wieża

druga wieża

elewacja boczna

wieża

klatka schodowa

sień

kamienny portal wnętrza

dawne pokoje

ruiny wnętrz

okno elewacji ogrodowej

okna barokowe

fragment dawnych umocnień

fragment balustrady dawnego tarasu

balustrada wjazdu od strony południowej

okno piwnic

portal w elewacji południowej

piec z Głębowic- Collegium Maius

stara magnolia

dawny park wiosną

widok z parku na pałac