Mordarka - ruiny dworu Sitowskich

Dwór w Mordarce -  obecnie część Limanowej ( powiat limanowski, gmina Limanowa) powstał, prawdopodobnie w XVIII wieku jako budynek parterowy. Z czasem front ozdobiono gankiem z czterema kolumnami wspierającymi trójkątny przyczółek i dodano od wschodu pięterko z balkonem a dach zmieniono na mansardowy z oknami.

Ostatnimi przedwojennymi właścicielami majątku z dworem były rodziny Sitowskich a potem Gibasów.

 

Dwór uległ zniszczeniu w styczniu 1945 roku, podpalony przez wojska radzieckie.

 

Budynek w stanie ruiny wraz z przylegającym terenem zakupiło niedawno miasto Limanowa.

ruiny dworu

fasada - archiwalne - pocztówka

elewacja ogrodowa - pocztówka

część wschodnia- z archiwum Gminy Limanowa

balkon

kolumny balkonu

detal

balustrada

okno piwnicy

brama

dawny park

oficyna

Zbylitowska Góra - kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Obecny kościół w Zbylitowskiej Górze ( powiat tarnowski, gmina Tarnów) został wzniesiony w 1464 roku w stylu gotyckim z fundacji rodziny Zbylitowskich. 

Pierwotnie była to budowla częściowo drewniana z murowanym prezbiterium. 

Po pożarze w 1915 roku świątynia została odbudowana już jako całkowicie murowana, z zachowaniem pierwotnej części prezbiterialnej. 

Jest to kościół jednonawowy z prosto zamkniętym prezbiterium, piętrową zakrystią przylegającą do niego od północy oraz kaplicą przy nawie od południa. Na narożnikach prezbiterium i kaplicy zachowały się przypory. Kaplicę zdobi barokowy szczyt. 

Wyposażenie wnętrza świątyni jest współczesne a na uwagę zasługuje polichromia według projektu znanego artysty Jerzego Nowosielskiego – częściowo przemalowana. 

Z wcześniejszych elementów wystroju warto wspomnieć o renesansowym portalu prowadzącym do zakrystii oraz przyściennej, alabastrowej płycie nagrobnej jednego ze Zbylitowskich, pochodzącej z XVI wieku. 

Obok kościoła stoi murowana dzwonnica z XIX wieku na planie prostokąta, z arkadami na drugiej kondygnacji.

widok ogólny

prezbiterium

elewacja południowa

kaplica z barokowym szczytem

elewacja północna

kaplica

fasada z kruchtą współczesną

wieżyczka ze schodami na chór

zwieńczenie wieżyczki

wnętrze

ołtarz główny z witrażem

polichromia Nowosielskiego

łuk tęczowy

stacja Drogi Krzyżowej

nadproże renesansowe z napisem

ołtarz boczny

wejście do kaplicy

chór

ambona

nagrobek Zbylitowskiego

ława

epitafium

dzwonnica

arkady dzwonnicy

kapliczka

nagrobek

inskrypcja na nagrobku

Kraków - Planty

Planty- park miejski w Krakowie - powstały na miejscu wyburzonych murów obronnych oraz przylegającej do nich fosy i wałów.

Za pomysłodawcę powstania parku uważa się architekta Feliksa Radwańskiego, twórcę uzdrowiska w pobliskich Swoszowicach. Radwańskiemu zawdzięcza także ocalenie przed wyburzeniem część murów obronnych miasta z Barbakanem i Bramą Floriańską.

 

Po śmierci Radwańskiego prace nad parkiem miejskim kontynuował Florian Straszewski, znany ówczesny społecznik i finansista. Cały teren wyrównano i rozpoczęto nasadzanie drzew i krzewów.

 

Z czasem Planty podzielono na dziewięć rewirów ( obecnie osiem), którymi opiekowali się specjalni ogrodnicy. Park ozdobiono fontannami, sadzawkami i altanami oraz ustawiono ławki. Powstał także pawilon koncertowy a z czasem oświetlenie, pierwotnie gazowe. 

W latach 70-tych XIX wieku rozpoczęto ozdabianie Plant pomnikami zasłużonych dla miasta i kraju osób oraz przedstawieniami bohaterów literackich.

 

Obecnie, po rewitalizacji, Planty należą do najpiękniejszych parków Krakowa.

 

Z nowych elementów ich wystroju należy wymienić powstanie planu dawnego przebiegu murów obronnych i rozmieszczenia baszt i bram miejskich oraz zrealizowanie pomysłu  tzw. Kodu Miasta, gdzie na ponad 100 ławkach zostały umieszczone specjalne tabliczki zadedykowane jego literackim patronom.

 

W parku zwracają uwagę liczne pomniki, także współczesne. Z tych najnowszych warto wymienić kompozycje rzeźbiarską „Sowy” Bronisława Chromego, "ławeczkę matematyków" oraz pomnik – fontannę „ Fortepian Chopina”.

aleja parkowa

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

jedna z alei

aleja przy Barbakanie

kasztanowce

skwer

klomb

kwitnący bez

altana Wodeckiego

fontanna

budynek Cafe Zakopianka

mostek

willa "Mały Wawel"

figura Matki Bożej Łaskawej

"latarnia umarłych"

pomnik Feliksa Straszewskiego

pomnik Bałuckiego

pomnik Boya Żeleńskiego

pomnik Grażyny i Litawora

pomnik Grottgera

pomnik Jadwigi i Jagiełły

pomnik Lilli Wenedy

pomnik Kopernika ( przeniesiony z dziedzińca Collegium Maius)

pomnik Jana Matejki

rzeźba " Sowy"

"ławeczka matematyków"

fontanna " Fortepian Chopina"

miejsce po Bramie Nowej

zaznaczone ślady murów obronnych

ławka

tabliczka

miejsce upamiętniające śmierć robotników w 1936 roku

miejsce zabójstwa przez UB żołnierza AK - Narcyza Wiatra  ps. "Zawojna"