Bejsce - pałac Badenich

W Bejscach ( powiat kazimierski, gmina Bejsce ) znajduje się jedno z dzieł najwybitniejszego architekta polskiego klasycyzmu, Jakuba Kubickiego. Jakub Kubicki był uczniem Dominika Merliniego i autorem takich dzieł jak warszawski Belweder oraz pałac w Igołomi pod Krakowem.

W Bejcach, na zlecenie Marcina Badeniego, wybudował w 1802 roku pałac. Budowla powstała na miejscu drewnianego dworu – pochodzącego prawdopodobnie jeszcze z czasów Firlejów, pierwszych właścicieli miejscowości.

Jest to budynek usytuowany na zboczu opadającym ku południowi, murowany, na planie prostokąta, piętrowy i podpiwniczony. Na osi elewacji frontowej znajduje się wgłębiony (cofnięty od lica elewacji) portyk kolumnowy zakończony tympanonem.

Od strony ogrodu na osi elewacji znajduje się wieloboczny ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem. W przyziemiu do ryzalitu dostawiona została sztuczna grota wykonana z głazów narzutowych. Pałac nakrywa dach czterospadowy z blachy, zwieńczony szerokim kominem ( podobnie jak w Belwederze w Warszawie).

We wnętrzu pałacu zwraca uwagę kolisty salon, wysoki na dwie kondygnacje. Ściany salonu pokrywają malowidła ujęte w stiukowe ramy a całość oświetlona jest półkoliście zakończonymi oknami. Dekoracja malarsko- stiukowa zdobi jeszcze inne pomieszczenia pałacu.

W elewacji pałacu widać podział funkcji pomieszczeń. Reprezentacyjne pokoje znajdują się na pierwszej kondygnacji, która jest wyraźnie wyższa od kondygnacji górnej, gdzie umieszczono sypialnie.

Pałac niegdyś otaczał park krajobrazowy w stylu francuskim zaprojektowany przez Augustyna Denizota.

Od roku 1878 do wybuchu II Wojny Światowej pałac pozostawał w rękach rodziny Byszewskich.

Obecnie znajduje się tutaj Dom Pomocy Społecznej.

Ciekawostką jest, że niegdyś pomiędzy przypałacowym parkiem a pobliskim kościołem istniała specjalna kamienna kładka, po której mieszkańcy pałacu udawali się na mszę świętą.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

elewacja frontowa

tympanon

elewacja ogrodowa

elewacja ogrodowa - Fotopolska

widok z parku

ryzalit z grotą skalną

szczyt ryzalitu z datą budowy pałacu

grota skalna

schody

okna elewacji bocznej

salon zdjęcie archiwalne - Fotopolska

Mętków - kościół Matki Boskiej Częstochowskiej

Niedaleko Babic, w Mętkowie ( powiat chrzanowski, gmina Babice) stoi niewielki drewniany kościół z 1771 roku. Kościół ten został tutaj przeniesiony w latach 1972-1974 z Niegowici w powiecie wielickim.

Świątynia została wzniesiona z drzewa modrzewiowego w konstrukcji na zrąb. Jej główną część stanowi hala kryta stropem, podzielona na trzy nawy za pomocą arkad, wspartych na słupach o rzeźbionych kapitelach. Do nawy przylega, zakończone prostokątnie prezbiterium. Do prezbiterium wbudowana jest dwukondygnacyjna zakrystia ze skarbcem na piętrze. Do nawy przylegają trzy przedsionki. Całość nakrywa dach kryty gontem. Wyposażenie wnętrza jest barokowe a polichromia pochodzi z lat 70-tych XX wieku.

Obok kościoła wzniesiono w 1973 roku drewnianą dzwonnicę, na wzór dzwonnicy z Niegowici.

Ciekawostką jest, że w tym kościele ( stojącym jeszcze na pierwotnym miejscu) wikariuszem w latach 40-tych był Jan Paweł II i także on, już jako kardynał, poświęcił kościół, po przeniesieniu świątyni do Mętkowa.

panorama

widok ogólny

fasada

narożnik fasady

prezbiterium

elewacja boczna

wejście główne

tablica pamiątkowa

sygnaturka

wnętrze

ołtarz główny

belka tęczowa

ambona

chrzcielnica

fragment polichromii

dzwonnica

zwieńczenie dzwonnicy

Nowy Korczyn - synagoga

Niedaleko rynku w Nowym Korczynie ( powiat buski, gmina Nowy Korczyn), tuż nad brzegiem Nidy, stoją ruiny synagogi.

Budynek wzniesiono w 1659 roku, a jako budulec wykorzystano kamień i cegłę zakupioną ze zburzonego zamku królewskiego.

Bożnica jest budowlą w stylu klasycystycznym, murowaną, na planie prostokąta, orientowaną.  Od wschodu znajduje się główna sala modlitewna, poprzedzona przedsionkiem. Nad przedsionkiem znajduje się, otwarty na salę modlitewną, babiniec. Pierwotnie salę modlitewną nakrywało sklepienie kolebkowe, później zastąpione drewnianym stropem.

W sali zachował się pierwotny wygląd Aron ha-kodesz, czyli szafy ołtarzowej do przechowywania Tory. Ma ona formę przypominającą portal ujęty w dwie doryckie kolumny. Całość wieńczą tablice dekalogu, podtrzymywane przez parę lwów.

 W 1702 roku, podczas najazdu Szwedów, bożnica uległa całkowitemu zniszczeniu. Odbudowano ją w 1724 roku. W 1885 roku świątynię strawił pożar, ale dziesięć lat później została ponownie odbudowana i jednocześnie zmodyfikowana. Od zachodu dodano do niej przedsionek kolumnowy na wysokim cokole a salę modlitewną i babiniec pokryto sklepieniem pozornym, ozdobionym malowidłami o motywach zwierzęcych. Kolejny raz bożnica została zdewastowana podczas II wojny światowej. Po jej zakończeniu budynek dalej niszczał, pełniąc funkcję magazynu na zboże.

Dopiero w 2012 roku ruiny świątyni zabezpieczono przed dalszym niszczeniem. Całość zabezpieczono i pokryto częściowo drewnianym dachem obitym blachą.

widok ogólny

zdjęcie archiwalne 

elewacja południowa

elewacja wschodnia

elewacja północna

zdjęcie archiwalne - Fotopolska

wejście

przedsionek z kolumnami

wnętrze przedsionka

portal babińca

babiniec

wejście do sali modlitewnej

widok na Aron ha-kodesz

sala modlitewna

Aron ha - kodesz

zwieńczenie Aron ha - kodesz

okna babińca

kolumny

macewa

Skrzydlna - kościół św. Mikołaja Biskupa

W położonej w malowniczej okolicy, miejscowości Skrzydlna (powiat limanowski, gmina Dobra) znajduje się nieczynny już kościół murowano-drewniany zbudowany w XVI wieku. Jego fundatorem był Prokop Pieniążek, którego kamienny nagrobek znajduje się wewnątrz świątyni.

Początkowo, w XVI wieku, powstało murowane prezbiterium zamknięte ścianą prostą i oszkarpowane na zewnątrz oraz przylegająca do niego od północy murowana zakrystia. W wieku XVIII dobudowano do prezbiterium drewniana nawę w konstrukcji zrębowej. Na końcu, w 1838 roku, wzniesiono od południa drewnianą kaplicę a od zachodu drewnianą wieżę z izbicą, nakrytą baniastym hełmem pierwotnie z gontu a obecnie z blachy. Z blachy wykonany jest także nowy dach świątyni, wymieniony w 2009 roku.

Wnętrze kościoła utrzymane jest w stylu barokowym. Na uwagę zasługuje, wspomniany wyżej, późnorenesansowy, wielokondygnacyjny nagrobek fundatora świątyni, Prokopa Pieniążka, pochodzący z końca XVI wieku. Przedstawia on zmarłego w pozycji leżącej, odzianego w zbroję. Zachowały się także fragmenty polichromii w prezbiterium oraz piękne przyścienne tabernakulum.

Zabytkową świątynię otacza murowane ogrodzenie z przełomu XVIII i XIX wieku z bramą. Zachował się także zabytkowy nagrobek z dawnego przykościelnego cmentarza oraz kilka płyt epitafijnych.

Kościół nie jest już użytkowany. Obecnie trwa w nim remont.

Jeszcze ciekawostka.

Na bramie ogrodzenia kościoła znajduje się informacja o rzadkim gatunku nietoperza, który znalazł schronienie na poddaszu świątyni.

widok ogólny

panorama

widok na prezbiterium

prezbiterium i nowy murek

widok na fasadę i elewację południową

elewacja północna

widok na wieżę

wieża

najstarsza część kościoła

widok na kaplicę

kaplica

izbica wieży

szkarpy prezbiterium

pozostałość ołtarza

nagrobek fundatora kościoła

fragment nagrobka

tablica epitafijna nagrobka

tabernakulum ścienne

polichromia

fragment polichromii

polichromia stropu

portal zakrystii

wnętrze kaplicy

filar

krypta

kropielnica

stary nagrobek

epitafium na ścianie prebiterium

epitafium na zakrystii

drugie epitafium

brama wejściowa

murek kościoła

pozostałości kaplicy w murze

dzwonnica

informacja o nietoperzach