poniedziałek, 30 czerwca 2025

Żabno - kościół św. Ducha

Obecny kościół parafialny w Żabnie ( powiat tarnowski, gmina Żabno) powstał w latach 1663-1685, w miejscu starszego, drewnianego.

Jest to skromna barokowa świątynia murowana, pierwotnie jednonawowa a obecnie, po rozbudowie w latach 50-tych XX wieku, posiadająca trzy nawy. Wieloboczne prezbiterium nakrywa sklepienie krzyżowe. W Ogrojcu przy prezbiterium zachowały się rzeźby znanego lokalnego artysty-samouka Jana Wnęka. Dach, pokryty blachą,  zdobi sygnaturka.

 

Barokowy portal główny z tablicą inskrypcyjną pochodzi z roku 1684.

 

Ściany wewnętrzne zdobi współczesna polichromia.

 

Przy kościele zachowała się okazała dzwonnica z bramką z przełomu XVIII i XIX wieku, należąca do ogrodzenia świątyni.


widok ogólny
prezbiterium
szczyt prezbiterium
Ogrojec
rzeźby Wnęka
zakrystia i prezbiterium
zakrystia
dekoracja zakrystii
widok na elewację południową
elewacja południowa
widok na fasadę
fasada
szczyt fasady
portal główny
tablica fundacyjna
wnętrze
ołtarz główny
dekoracja stropu
portal do nawy
figura Madonny
chrzcielnica
epitafium barokowe
drugie epitafium
dzwonnica
zdjęcie archiwalne
figura
dawna kostnica

środa, 25 czerwca 2025

Biecz - ratusz

Pierwotny, późnogotycki ratusz, został wzniesiony na środku Rynku w Bieczu ( powiat gorlicki, gmina Biecz) na przełomie XV i XVI wieku na planie prostokąta. 
 
Do jego przebudowy doszło już kilkadziesiąt lat później. Do bryły budynku dostawiono, od strony północnej, renesansową wieżę w dolnej partii kwadratową a wyżej ośmioboczną. Elewację wieży ozdobiono sgraffitową dekoracją imitującą boniowanie ( obecnie zrekonstuowana). 

Jednym z fundatorów wzniesienia wieży był Marcin Kromer, dyplomata i jeden z przywódców kontrreformacji w Polsce, którego herb, obok innych herbów i orła zygmuntowskiego widnieje na ścianie zachodniej wieży. Wschodnią ścianę zdobi natomiast tarcza zegarowa z XVI wieku. 

W XIX wieku zburzona została część wschodnia budynku ratusza a pozostałą część przebudowano w stylu klasycystycznym, tworząc od wschodu nową fasadę. 

Obecnie ratusz z dominującą nad Rynkiem wieżą jest jednym z charakterystycznych symboli miasta.

widok ogólny
zdjęcie archiwalne - MN Kraków
fasada
elewacja południowa
elewacja zachodnia
wieża


wieża od zachodu
hełm wieży
fasada z herbami
herby
dekoracja sgraffiti
okna wieży
zegar
dawne okno


piątek, 20 czerwca 2025

Harklowa - kościół Narodzenia NMP

Kościół parafialny w Harklowej ( powiat nowotarski, gmina Nowy Targ) należy do najstarszych świątyń Podhala.

Jest to budowla drewniana, powstała pod koniec XV wieku w stylu późnogotyckim.

 

Początkowo kościół składał się z dwóch prostokątnych brył: korpusu nawowego i węższego prezbiterium zakończonego ścianą prostą. Całość nakrywał stromy dach o wspólnej kalenicy.

 

Na przełomie XVI i XVII wieku wzniesiona została wieża od zachodu.

 

Dalsza rozbudowa miała miejsce w wieku XVIII. Powstała wówczas kruchta południowa i ogrodzenie z bramkami, nakrytymi cebulastymi daszkami z gontu.

 

W następnym stuleciu dodano od północy czworoboczną kaplicę z kopułą oraz neogotycką sygnaturkę na dachu. Zmieniono także wykroje okien ( okna są tylko od strony południowej).

 

Ostatni etap przebudowy  miał miejsce w latach 30-tych XX wieku, gdy zrekonstruowano pierwotnie istniejące soboty.

 

 

Ściany wnętrza świątyni pokrywa polichromia z lat 30-tych XX wieku, ale w przedsionku pod wieżą umieszczono deski z pierwotną polichromią gotycką ( polichromia patronowa). W ołtarzu głównym zachował się obraz z dawnego  tryptyku gotyckiego z początku XVI wieku. Pozostałe wyposażenie pochodzi z epoki baroku i rokoka.

 

Z pierwotnego wystroju zachowały się także dwa późnogotyckie portale ostrołukowe.


widok ogólny
panorama
widok na prezbiterium
prezbiterium
krucyfiks
elewacja południowa
kruchta
zwieńczenie kruchty
elewacja północna
zdjęcie archiwalne - zbiory CBN Polona
kaplica
wieża
izbica wieży i sygnaturka
sygnaturka
soboty
okna
przedsionek
drzwi z okuciem
wnętrze
polichromia stropu prezbiterium
ołtarz główny
obraz z tryptyku gotyckiego
portal ostrołukowy
łuk tęczowy
rzeźby
polichromia stropu nawy
ołtarz boczny
widok do wnętrza kaplicy
wnętrze kaplicy
chór
ambona
chrzcielnica
polichromia przedsionka
fragment polichromii gotyckiej
rzeźba
ogrodzenie
bramka ogrodzenia
zdjęcie archiwalne
bramka boczna
nagrobki dawnego cmentarza przykościelnego